Bạn làm việc năng suất hơn nhờ AI — hay đang bận rộn hơn mà không biết?

Khi AI bắt đầu được tích hợp vào công việc hàng ngày, nhiều người tỏ ra hào hứng. ChatGPT viết email thay bạn, Notion AI tổng hợp ghi chú, Copilot giúp soạn slide chỉ trong vài giây. Năng suất được nâng cao đáng kể. Thời gian hoàn thành một đầu việc được rút ngắn từ 3 tiếng xuống còn 30 phút. Nghe có vẻ là một cuộc cách mạng, đúng không?



Nhưng có một điều nghịch lý: tại sao ai cũng làm việc nhanh hơn mà chẳng ai cảm thấy rảnh hơn?

Tăng tốc nhưng không nghỉ ngơi – Vấn đề nằm ở nhận thức năng suất​

Chúng ta đang sống trong thời đại mà “năng suất” không còn là hiệu quả – mà là tốc độ. Làm nhanh hơn đồng nghĩa với... làm nhiều hơn. Bạn làm xong sớm thì sếp giao thêm việc. Hoàn thành trước deadline thì khách hàng kỳ vọng sẽ có nhiều đầu việc tiếp theo.

AI đang khiến chúng ta tin rằng, khi hoàn thành công việc nhanh hơn, phần thời gian dư ra là “cơ hội” để làm thêm việc – không phải để nghỉ. Nó âm thầm biến hiệu suất thành áp lực. Cứ mỗi lần bạn làm việc bằng AI, bạn lại tự gồng mình để... không bị tụt hậu ngay chính trong cuộc đua do chính bạn tạo ra.

Một điều thú vị là: công cụ không bao giờ yêu cầu bạn làm nhiều hơn. Bạn tự đẩy mình vào chỗ đó. Bởi vì bạn nghĩ rằng: "Tôi có công cụ rồi, tôi PHẢI dùng hết khả năng của nó".

Bạn đang tối ưu công việc – hay tối ưu cả cảm giác tội lỗi?​

Hãy thử tưởng tượng:

• Bạn viết xong bản kế hoạch bằng Notion AI chỉ trong 10 phút.
• Bạn nhận ra còn 50 phút “dư ra” so với dự kiến.

Bạn sẽ làm gì với 50 phút đó?

Nghỉ một chút? Dạo chơi? Ra ngoài hít thở?

Click to expand...

Hay bạn sẽ:

Mở thêm Google Sheet khác, thử tracking KPI tuần sau.

Click to expand...

Thật bất ngờ, nhiều người chọn phương án 2 mà không cần suy nghĩ. Vì họ sợ “lãng phí thời gian”. Nhưng hãy nhớ: thời gian rảnh không phải thời gian vô dụng. Đó là lúc bạn để não thở, để tâm trí tự do liên kết, sáng tạo, phục hồi.


AI không bắt bạn làm thêm. Chính bạn đang tạo ra sự tội lỗi khi không "tận dụng nó đủ tốt".

“Năng suất hóa bản thân” = mất dần cảm giác kiểm soát​

Có một thuật ngữ gọi là "productivity anxiety" – lo lắng vì sợ không đủ năng suất. Trớ trêu thay, chính AI – thứ sinh ra để giải phóng con người – lại vô tình khiến ta rơi vào vòng xoáy của cảm giác này.

Người làm content bắt đầu cảm thấy thua kém vì chưa biết dùng AI để viết 5 bài/ngày. Người làm văn phòng thấy mình chậm chạp vì không biết dùng ChatGPT để viết báo cáo. Và người quản lý cảm thấy căng thẳng vì chưa tối ưu hóa quy trình bằng công cụ mới.

Càng nhiều công cụ hỗ trợ, bạn càng có thêm một thứ để... chưa giỏi bằng người khác.

Giải pháp: Sử dụng AI như công cụ – không phải như tiêu chuẩn so sánh​

Câu hỏi không phải là "AI giúp bạn làm nhanh đến đâu?" mà là:

"Bạn có dùng AI để tạo ra khoảng thở, hay chỉ để nén thêm việc vào một ngày đã đầy?"

Click to expand...

Hãy thử:

• Dành 30 phút “dư ra” để đọc lại một cuốn sách chưa bao giờ đọc xong.
• Viết 1 dòng nhật ký thay vì viết thêm 1 bài blog.
• Tạo 1 ý tưởng thật sự hay thay vì churn out 5 nội dung nông.

Hiệu suất thật sự không nằm ở số lượng việc làm được, mà ở sự chủ động kiểm soát dòng chảy của bản thân.

Vậy bạn đang được hỗ trợ – hay đang bị đẩy nhanh?​

AI không thay đổi bạn. Nó chỉ phóng đại thói quen sẵn có của bạn.

• Nếu bạn hay ôm việc, bạn sẽ ôm nhanh hơn.
• Nếu bạn không biết giới hạn, bạn sẽ vượt ngưỡng sớm hơn.
• Nếu bạn biết dừng đúng lúc, AI sẽ là cánh tay đắc lực.

Hãy dùng AI như một người bạn đồng hành – chứ không phải như một chiếc đồng hồ đếm ngược.

Và đôi khi, việc bạn KHÔNG làm gì cả trong 30 phút, chính là cách hiệu quả nhất để khiến AI làm đúng điều nó nên làm: giải phóng bạn.

Bạn nghĩ sao? AI giúp bạn sống nhẹ hơn, hay khiến bạn áp lực hơn? Bình luận bên dưới để chia sẻ trải nghiệm của bạn nhé!

Click to expand...