Cuối năm 2025, việc chọn mua laptop không còn đơn giản như vài năm trước. RAM nhiều hay CPU mạnh vẫn quan trọng, nhưng chưa đủ. Một yếu tố mới đang âm thầm quyết định chiếc máy đó sẽ “sống khỏe” bao lâu với phần mềm tương lai: NPU. Bỏ qua NPU lúc này, rất có thể bạn đang mua một chiếc laptop chỉ phù hợp cho hiện tại, chứ không phải cho 3 đến 5 năm tới.
Trong suốt nhiều thập kỷ, sức mạnh máy tính gắn chặt với CPU. Người dùng quen so sánh xung nhịp, số nhân, điểm benchmark để đánh giá một chiếc laptop mạnh hay yếu. Nhưng đến cuối năm 2025, thước đo này đã thay đổi rõ rệt.
Sự xuất hiện của AI PC, đặc biệt là những máy đạt chuẩn Copilot+, đã đưa NPU lên vị trí trung tâm trong hệ thống. Có thể hiểu đơn giản, NPU là bộ phận chuyên lo các công việc liên quan đến AI, được tạo ra để xử lý liên tục nhưng vẫn mát và ít tốn điện. Trên các phiên bản Windows mới, từ tìm kiếm thông minh, tóm tắt văn bản, xử lý ảnh cho đến Copilot chạy âm thầm trong nền, tất cả đều dựa rất nhiều vào sức mạnh của NPU.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Điều quan trọng là các tác vụ này không còn mang tính “thử nghiệm” hay “trang trí”. Chúng đã trở thành một phần của trải nghiệm hệ điều hành. Một chiếc laptop có CPU mạnh nhưng NPU yếu hoặc không có NPU sẽ buộc CPU gánh thêm khối lượng công việc vốn không dành cho nó. Hệ quả rất quen thuộc: máy nóng hơn, quạt kêu nhiều hơn và hiệu năng giảm thấy rõ khi làm việc lâu.
Trước đây, khi chọn mua laptop, người dùng thường nhìn vào xung nhịp hay số nhân CPU để đánh giá sức mạnh. Nhưng đến cuối năm 2025, thước đo quan trọng nhất lại là TOPS. Đây là chỉ số cho biết NPU có thể xử lý bao nhiêu phép tính AI trong một giây, nói cách khác là khả năng “làm việc với AI” của chiếc máy.
Hiện nay, mức 40 đến 45 TOPS đã được xem là ngưỡng tối thiểu để một laptop được xếp vào nhóm AI PC đúng nghĩa. Microsoft lấy chính mốc này làm điều kiện cho Copilot+ PC, cũng như để kích hoạt các tính năng AI nâng cao trong Windows. Những dòng chip cũ chỉ đạt khoảng 10 đến 15 TOPS vẫn dùng ổn cho công việc thường ngày, nhưng khi phải xử lý AI trực tiếp trên máy thì bắt đầu đuối sức, phản hồi chậm và tiêu tốn nhiều tài nguyên hơn.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Sự khác biệt này thể hiện rất rõ trong thực tế. Các thế hệ chip mới như Snapdragon X Elite, Ryzen AI 300 hay Core Ultra Lunar Lake và Arrow Lake có thể chạy các mô hình ngôn ngữ, xử lý hình ảnh và âm thanh ngay trên máy một cách trơn tru. Trong khi đó, laptop có NPU dưới 40 TOPS sẽ sớm gặp giới hạn khi phần mềm ngày càng phụ thuộc vào AI. Chọn mua những mẫu máy này đồng nghĩa với việc chấp nhận rằng chúng sẽ lỗi thời nhanh hơn, dù cấu hình tổng thể nhìn vẫn còn khá cao.
Nhiều người vẫn cho rằng NPU chỉ dùng để trò chuyện với AI hay tạo ảnh cho vui. Thực tế, lợi ích lớn nhất của NPU lại nằm ở khả năng tiết kiệm điện.
Những công việc diễn ra âm thầm suốt ngày như lọc tiếng ồn khi họp online, làm mờ hậu cảnh, mở khóa bằng khuôn mặt, hay tự điều chỉnh hiệu năng ứng dụng đều được giao cho NPU xử lý. Nhờ được thiết kế riêng cho các tác vụ này, NPU tiêu thụ điện năng thấp hơn rất nhiều so với việc để CPU hoặc GPU đảm nhiệm.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Hệ quả dễ thấy nhất là thời lượng pin được cải thiện rõ rệt. Một chiếc laptop có NPU đủ mạnh vào cuối năm 2025 hoàn toàn có thể dùng liên tục 12 đến 15 tiếng cho các công việc văn phòng, họp trực tuyến và duyệt web. Ngược lại, những mẫu máy cũ dù pin lớn nhưng phải để CPU và GPU hoạt động thường xuyên cho các tác vụ AI sẽ nhanh chóng hao pin hơn. Sự khác biệt này có thể không thấy ngay trong ngày đầu sử dụng, nhưng càng về lâu dài càng thể hiện rõ trong trải nghiệm hằng ngày.
Việc mua laptop giờ đây không chỉ để đáp ứng nhu cầu trước mắt. Phần lớn người dùng đều mong muốn một chiếc máy có thể sử dụng ổn định trong 3 đến 5 năm. Với tốc độ phát triển phần mềm hiện nay, NPU đang trở thành yếu tố quyết định chiếc laptop đó còn theo kịp xu hướng hay không.
Các hãng phần mềm lớn đang dần viết lại ứng dụng để tận dụng AI phần cứng. Từ Office, phần mềm chỉnh sửa ảnh và video cho đến các công cụ họp trực tuyến, AI không còn là tính năng phụ, mà là nền tảng vận hành. Một chiếc laptop chỉ mạnh về CPU và RAM sẽ sớm rơi vào tình trạng quá tải khi các bản cập nhật mới mặc định yêu cầu xử lý AI bằng phần cứng chuyên dụng.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Vì vậy, trong trường hợp ngân sách hạn chế, ưu tiên một chiếc máy có NPU đạt chuẩn Copilot+ là lựa chọn hợp lý hơn so với việc cố chạy theo RAM lớn hay màn hình độ phân giải cao. Ổ cứng còn có thể nâng cấp, RAM đôi khi vẫn xoay xở được, nhưng NPU gắn liền với vi xử lý và không thể thay thế. Chọn sai NPU ở thời điểm này không chỉ làm trải nghiệm sử dụng kém đi theo thời gian, mà còn khiến chiếc laptop mất giá nhanh hơn trên thị trường.
Cuối năm 2025, mua laptop không còn là câu chuyện chọn cấu hình “khủng” nhất trong tầm tiền, mà là chọn đúng hướng công nghệ. Và trong bức tranh đó, NPU là yếu tố người dùng không nên bỏ qua.
1. Khi “sức mạnh máy tính” không còn nằm ở CPU: NPU trở thành trung tâm của AI PC
Trong suốt nhiều thập kỷ, sức mạnh máy tính gắn chặt với CPU. Người dùng quen so sánh xung nhịp, số nhân, điểm benchmark để đánh giá một chiếc laptop mạnh hay yếu. Nhưng đến cuối năm 2025, thước đo này đã thay đổi rõ rệt.
Sự xuất hiện của AI PC, đặc biệt là những máy đạt chuẩn Copilot+, đã đưa NPU lên vị trí trung tâm trong hệ thống. Có thể hiểu đơn giản, NPU là bộ phận chuyên lo các công việc liên quan đến AI, được tạo ra để xử lý liên tục nhưng vẫn mát và ít tốn điện. Trên các phiên bản Windows mới, từ tìm kiếm thông minh, tóm tắt văn bản, xử lý ảnh cho đến Copilot chạy âm thầm trong nền, tất cả đều dựa rất nhiều vào sức mạnh của NPU.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Điều quan trọng là các tác vụ này không còn mang tính “thử nghiệm” hay “trang trí”. Chúng đã trở thành một phần của trải nghiệm hệ điều hành. Một chiếc laptop có CPU mạnh nhưng NPU yếu hoặc không có NPU sẽ buộc CPU gánh thêm khối lượng công việc vốn không dành cho nó. Hệ quả rất quen thuộc: máy nóng hơn, quạt kêu nhiều hơn và hiệu năng giảm thấy rõ khi làm việc lâu.
2. 40+ TOPS không phải con số quảng cáo, mà là ranh giới giữa máy dùng được và máy sắp lỗi thời
Trước đây, khi chọn mua laptop, người dùng thường nhìn vào xung nhịp hay số nhân CPU để đánh giá sức mạnh. Nhưng đến cuối năm 2025, thước đo quan trọng nhất lại là TOPS. Đây là chỉ số cho biết NPU có thể xử lý bao nhiêu phép tính AI trong một giây, nói cách khác là khả năng “làm việc với AI” của chiếc máy.
Hiện nay, mức 40 đến 45 TOPS đã được xem là ngưỡng tối thiểu để một laptop được xếp vào nhóm AI PC đúng nghĩa. Microsoft lấy chính mốc này làm điều kiện cho Copilot+ PC, cũng như để kích hoạt các tính năng AI nâng cao trong Windows. Những dòng chip cũ chỉ đạt khoảng 10 đến 15 TOPS vẫn dùng ổn cho công việc thường ngày, nhưng khi phải xử lý AI trực tiếp trên máy thì bắt đầu đuối sức, phản hồi chậm và tiêu tốn nhiều tài nguyên hơn.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Sự khác biệt này thể hiện rất rõ trong thực tế. Các thế hệ chip mới như Snapdragon X Elite, Ryzen AI 300 hay Core Ultra Lunar Lake và Arrow Lake có thể chạy các mô hình ngôn ngữ, xử lý hình ảnh và âm thanh ngay trên máy một cách trơn tru. Trong khi đó, laptop có NPU dưới 40 TOPS sẽ sớm gặp giới hạn khi phần mềm ngày càng phụ thuộc vào AI. Chọn mua những mẫu máy này đồng nghĩa với việc chấp nhận rằng chúng sẽ lỗi thời nhanh hơn, dù cấu hình tổng thể nhìn vẫn còn khá cao.
3. Giá trị thật của NPU: Hiệu năng trên mỗi watt và thời lượng pin “dùng cả ngày”
Nhiều người vẫn cho rằng NPU chỉ dùng để trò chuyện với AI hay tạo ảnh cho vui. Thực tế, lợi ích lớn nhất của NPU lại nằm ở khả năng tiết kiệm điện.
Những công việc diễn ra âm thầm suốt ngày như lọc tiếng ồn khi họp online, làm mờ hậu cảnh, mở khóa bằng khuôn mặt, hay tự điều chỉnh hiệu năng ứng dụng đều được giao cho NPU xử lý. Nhờ được thiết kế riêng cho các tác vụ này, NPU tiêu thụ điện năng thấp hơn rất nhiều so với việc để CPU hoặc GPU đảm nhiệm.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Hệ quả dễ thấy nhất là thời lượng pin được cải thiện rõ rệt. Một chiếc laptop có NPU đủ mạnh vào cuối năm 2025 hoàn toàn có thể dùng liên tục 12 đến 15 tiếng cho các công việc văn phòng, họp trực tuyến và duyệt web. Ngược lại, những mẫu máy cũ dù pin lớn nhưng phải để CPU và GPU hoạt động thường xuyên cho các tác vụ AI sẽ nhanh chóng hao pin hơn. Sự khác biệt này có thể không thấy ngay trong ngày đầu sử dụng, nhưng càng về lâu dài càng thể hiện rõ trong trải nghiệm hằng ngày.
4. Mua laptop cuối 2025 là đặt cược cho 3 – 5 năm tới: Sai NPU coi như thua ngay từ đầu
Việc mua laptop giờ đây không chỉ để đáp ứng nhu cầu trước mắt. Phần lớn người dùng đều mong muốn một chiếc máy có thể sử dụng ổn định trong 3 đến 5 năm. Với tốc độ phát triển phần mềm hiện nay, NPU đang trở thành yếu tố quyết định chiếc laptop đó còn theo kịp xu hướng hay không.
Các hãng phần mềm lớn đang dần viết lại ứng dụng để tận dụng AI phần cứng. Từ Office, phần mềm chỉnh sửa ảnh và video cho đến các công cụ họp trực tuyến, AI không còn là tính năng phụ, mà là nền tảng vận hành. Một chiếc laptop chỉ mạnh về CPU và RAM sẽ sớm rơi vào tình trạng quá tải khi các bản cập nhật mới mặc định yêu cầu xử lý AI bằng phần cứng chuyên dụng.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Vì vậy, trong trường hợp ngân sách hạn chế, ưu tiên một chiếc máy có NPU đạt chuẩn Copilot+ là lựa chọn hợp lý hơn so với việc cố chạy theo RAM lớn hay màn hình độ phân giải cao. Ổ cứng còn có thể nâng cấp, RAM đôi khi vẫn xoay xở được, nhưng NPU gắn liền với vi xử lý và không thể thay thế. Chọn sai NPU ở thời điểm này không chỉ làm trải nghiệm sử dụng kém đi theo thời gian, mà còn khiến chiếc laptop mất giá nhanh hơn trên thị trường.
Cuối năm 2025, mua laptop không còn là câu chuyện chọn cấu hình “khủng” nhất trong tầm tiền, mà là chọn đúng hướng công nghệ. Và trong bức tranh đó, NPU là yếu tố người dùng không nên bỏ qua.
