RAM máy tính sắp tăng giá phi mã vì AI: Có nên nâng cấp PC ngay lúc này?

M
Minigame

RAM máy tính sắp tăng giá phi mã vì AI: Có nên nâng cấp PC ngay lúc này?

Thị trường bán dẫn toàn cầu đang bước vào giai đoạn căng thẳng mới khi nhu cầu bộ nhớ bùng nổ do làn sóng AI. Từ HBM cho đến DRAM thông thường (HBM là bộ nhớ băng thông cao cho GPU AI, còn DRAM là RAM dùng trong PC), mọi phân khúc đều chịu áp lực nguồn cung. Với người dùng phổ thông, điều này có thể đồng nghĩa với việc giá RAM sẽ tiếp tục leo thang trong suốt năm 2025 và thậm chí kéo dài đến 2027. Vậy có nên nâng cấp PC ngay bây giờ hay chờ thị trường ổn định hơn?


Vì sao đây là thời điểm hợp lý nhất để nâng cấp RAM trước 2027


Thị trường bán dẫn toàn cầu đang bước vào một giai đoạn đặc biệt nhạy cảm khi nhu cầu về bộ nhớ tăng vọt do sự bùng nổ của AI. Các hãng sản xuất lớn như Samsung, SK Hynix và Micron đang ưu tiên dây chuyền cho HBM, loại bộ nhớ băng thông cao phục vụ GPU AI của NVIDIA, Google hay Microsoft. Khi năng lực sản xuất được dồn sang HBM, sản lượng DRAM tiêu chuẩn dành cho PC giảm mạnh, tạo ra nền tảng cho một chu kỳ tăng giá mới. Nhiều chuyên gia gọi đây là “siêu chu kỳ bộ nhớ”, một khủng hoảng mang tính cấu trúc chứ không phải biến động ngắn hạn.

Trong bối cảnh đó, giá RAM trên thị trường quốc tế đã tăng rõ rệt. Giá hợp đồng DRAM trong quý 4 năm 2025 tăng từ 18 đến 23% so với quý trước. Samsung đã nâng giá chip nhớ 60% từ tháng 9 và còn chuẩn bị tăng thêm trong quý này. Ở thị trường giao ngay, mức tăng thậm chí còn dữ dội hơn: DDR5 loại phổ biến tăng hơn ba lần chỉ trong vài tháng, DDR4 cũng tăng trên 150%. Sự chênh lệch giữa giá giao ngay và giá hợp đồng khiến người dùng cuối và các cửa hàng bán lẻ chịu áp lực lớn nhất.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Tác động này lan ra toàn ngành. Chi phí sản xuất PC, laptop và smartphone đều tăng. Với phân khúc smartphone tầm trung và giá rẻ, các hãng buộc phải tăng giá hoặc cắt giảm dung lượng RAM để giữ lợi nhuận. Tình trạng khan hiếm được dự báo kéo dài đến 2027 hoặc 2028, thời điểm các nhà máy HBM và DRAM mới đi vào sản xuất ổn định.

Tại Việt Nam, thị trường RAM vẫn đang bán với mức giá tương đối dễ chịu vì còn tồn hàng nhập theo giá cũ. Một vài mẫu thậm chí còn được giảm nhẹ để kích cầu. Tuy vậy điều này được dự báo sẽ không kéo dài lâu. Khi lô hàng mới theo giá hợp đồng quý 4 cập cảng, giá bán lẻ sẽ tăng mạnh trong quý đầu năm 2026. Điều khó khăn hơn là thị trường quốc tế đang chứng kiến mức tăng giá giao ngay quá lớn, khiến các cửa hàng nhỏ lẻ trong nước khó xoay vòng hàng.

Với bối cảnh đó, việc chờ giá RAM giảm trong thời gian tới gần như không còn khả thi. Đối với nhiều người dùng, nâng cấp ngay lúc này không phải là chạy theo xu hướng, mà là khóa lại chi phí trước khi thị trường bước vào giai đoạn tăng giá mạnh hơn.

Người dùng DDR4 nên nâng lên 32GB ngay để tránh giá tăng và khan hiếm


Sự thiếu hụt DRAM hiện nay bắt nguồn từ việc các hãng bán dẫn dồn toàn lực cho HBM. Đây là loại bộ nhớ đặc biệt dành cho GPU AI, được sản xuất bằng những quy trình phức tạp như xếp chồng 3D, khoan lỗ xuyên silicon và làm mỏng wafer. Điều đáng nói là để tạo ra cùng một dung lượng, HBM tiêu tốn số lượng wafer đầu vào gấp khoảng ba lần so với DRAM thông thường. Khi SK Hynix rót hơn 14,6 tỷ USD vào HBM, còn Samsung và Micron cũng đồng loạt chuyển dây chuyền theo hướng tương tự, phần công suất sản xuất dành cho DDR4 và DDR5 lập tức bị thu hẹp đáng kể. HBM lại mang về biên lợi nhuận cao hơn, nên các hãng ưu tiên tuyệt đối nhu cầu từ trung tâm dữ liệu và GPU AI, còn thị trường tiêu dùng bị đẩy xuống hàng thứ yếu.

Sự ưu tiên này tạo ra hiệu ứng dây chuyền. HBM mang lại băng thông lớn, độ trễ thấp và hiệu quả điện năng vượt trội nên phù hợp với các mô hình AI khổng lồ. Nhưng chính vì cần nhiều công đoạn phức tạp, HBM khiến wafer vốn đã hạn chế nay càng thêm căng thẳng. Các hãng không muốn mở rộng DRAM phổ thông mà chuyển mạnh sang HBM và LPDDR đời mới. Điều này làm cho DDR4 và DDR5 thương mại rơi vào tình trạng thiếu hụt kéo dài.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Trong đó, DDR4 là nạn nhân rõ nhất. Dù vẫn có nhu cầu lớn từ thị trường PC cũ và thiết bị giáo dục, các dây chuyền sản xuất DDR4 lại bị loại bỏ nhanh để dồn chỗ cho DDR5 và HBM. Hệ quả là người dùng bị đẩy vào thế khó: nếu muốn nâng cấp hoặc sửa chữa PC chạy DDR4, chi phí sẽ tăng lên đáng kể. Nhiều hệ thống cấp thấp bị buộc phải chuyển sang bo mạch DDR5 dù hiệu năng không tăng nhiều, làm đội chi phí linh kiện từ 10 đến 15%. Đây được xem như một dạng chi phí phát sinh ngoài ý muốn mà người dùng phải gánh.

Nguồn cung bị siết chặt còn tạo ra một nghịch lý khác: giá DDR4 và LPDDR4 trên thị trường có thời điểm tăng mạnh hơn cả DDR5, với DDR4 cũ leo lên mức 2,10 USD mỗi gigabit, thậm chí cao hơn một vài loại DDR5 server và một số lô HBM3e. Cùng lúc đó, LPDDR cũng trở nên khan hiếm sau khi NVIDIA chuyển sang sử dụng chuẩn bộ nhớ này cho các dòng GPU tiết kiệm điện, khiến hãng trở thành một khách hàng LPDDR lớn ngang với các nhà sản xuất smartphone và tạo áp lực chưa từng có lên chuỗi cung ứng.

Với bối cảnh đó, DDR4 đang dần trở thành mặt hàng nên mua sớm trước khi quá muộn. Khi dây chuyền bị loại bỏ và sản lượng giảm từng quý, giá DDR4 chắc chắn sẽ tăng nhanh trong năm 2026. Với những hệ thống đang dùng 8 hoặc 16gb, việc nâng cấp lên 32gb ngay trong giai đoạn 2025 đến đầu 2026 là cách an toàn nhất để tránh rơi vào tình huống thiếu hàng hoặc phải mua với giá quá cao trong tương lai gần.

Build PC mới: vì sao bạn nên chốt RAM DDR5 sớm thay vì chờ giá giảm


Dù DDR5 đang trở thành tiêu chuẩn mới, nó vẫn tồn tại những giới hạn mà người dùng phổ thông cần cân nhắc kỹ trước khi nâng cấp. Ưu điểm lớn nhất của DDR5 nằm ở băng thông: ngay cả chuẩn cơ bản DDR5-4800 cũng đã nhanh hơn gần 50% so với DDR4-3200, còn những kit cao cấp như DDR5-6400 C36 có thể chạm mốc gần 100 GB/s. Tuy vậy, độ trễ lại là điểm yếu cố hữu. Ở cùng phân khúc phổ thông, DDR4 thường cho độ trễ thấp hơn đáng kể, mang lại cảm giác phản hồi tốt hơn trong các tác vụ hàng ngày hoặc khối công việc phụ thuộc nhiều vào CPU. Để bù lại khoảng cách này, người dùng buộc phải mua các kit DDR5 rất cao cấp – vốn đắt hơn nhiều và không phải lúc nào cũng có sẵn.

Trong thực tế, lợi ích của DDR5 khi chơi game cũng ở mức khá hạn chế. Các phép đo cho thấy chênh lệch giữa một kit DDR4 tốt và DDR5 cao cấp thường chỉ ở mức 2–8%, thậm chí ở nhiều tựa game chỉ quanh 2–3%. Với game thủ, việc đầu tư vào một GPU mạnh với VRAM dồi dào sẽ mang lại hiệu quả lớn hơn nhiều so với chi tiền cho RAM đời mới.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

DDR5 chỉ thực sự phát huy giá trị trong các tác vụ chuyên nghiệp cần băng thông bộ nhớ lớn, như nén/giải nén dữ liệu, xử lý ảnh hàng loạt hoặc những phần mềm khai thác đa luồng triệt để. Ở các ứng dụng phổ thông như Photoshop hoặc tác vụ văn phòng, khoảng cách hiệu năng lại không đủ lớn để khiến DDR5 trở thành lựa chọn “đáng nâng cấp”.

Một điểm quan trọng khác là chi phí tổng thể. Để dùng DDR5, người dùng phải thay CPU và mainboard hoàn toàn mới, trong khi bản thân giá RAM DDR5 cũng vẫn cao. Hiệu năng thực tế tăng không nhiều so với DDR4 nên giá trị đầu tư dễ bị “mất cân đối”. Trong khi đó, DDR4 vẫn cho hiệu suất tốt, độ trễ thấp và giá thành cực kỳ hợp lý.

Cùng lúc, thị trường bộ nhớ đang bước vào giai đoạn khan hiếm kéo dài do các hãng dồn tài nguyên sang HBM và LPDDR đời mới. Giá RAM được dự báo tăng trong năm 2026, còn DDR4 thì ngày càng hiếm khi dây chuyền sản xuất bị thu hẹp nhanh. Điều này khiến việc nâng cấp DDR4 lên 32 GB ngay từ bây giờ trở thành lựa chọn an toàn hơn nhiều, nhất là với những hệ thống vẫn chạy 8 GB hoặc 16 GB.

Tóm lại, DDR5 là tương lai nhưng chưa phải khoản đầu tư tối ưu cho số đông. Người dùng chuyên nghiệp sẽ hưởng lợi rõ rệt, còn phần lớn người dùng phổ thông vẫn nên giữ nền tảng DDR4, nâng dung lượng sớm để “khóa giá” trước khi thị trường trở nên khan hiếm và đắt đỏ hơn.

Gợi ý thực tế cho người dùng Việt Nam khi quyết định nâng cấp PC


Nếu bạn đang băn khoăn có nên nâng cấp RAM ngay hay chờ thêm vài tháng, thì bối cảnh thị trường hiện tại cho thấy: chờ đợi không còn là lựa chọn an toàn. Từ nay đến hết 2026, giá RAM khó có khả năng giảm vì chuỗi cung ứng DRAM đang bị siết chặt do các hãng dồn năng lực cho HBM phục vụ AI. Việc nâng cấp sớm không chỉ giúp cải thiện hiệu suất mà còn giúp bạn “khóa chi phí” trước khi những đợt tăng giá tiếp theo xảy ra.

1. Giai đoạn 2025–2026: mua sớm để tránh lạm phát linh kiện


Thị trường RAM sẽ còn biến động cho đến khi các nhà máy mới đi vào hoạt động, dự kiến tận 2027–2028. Hiện tượng các đại lý và nhà phân phối đặt hàng kép, thậm chí đặt hàng ba, khiến RAM dần trở thành mặt hàng khan hiếm dù nhu cầu thực tế không đổi. Vì vậy, giai đoạn 2025–2026 được xem là thời điểm mà người dùng nên hành động sớm thay vì chờ giá giảm.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

2. Lời khuyên cho người dùng DDR4: nâng lên 32GB càng sớm càng tốt


Nếu PC của bạn đang chạy DDR4 và chỉ có 8GB hoặc 16GB, nâng cấp lên 32GB là ưu tiên hàng đầu. DDR4 đang bị đẩy vào giai đoạn “sắp hết vòng đời” khi các hãng cắt giảm dây chuyền để nhường chỗ cho DDR5 và HBM. Khi nguồn cung tiếp tục giảm, giá DDR4 trong 2026 có thể tăng gấp đôi và việc tìm hàng mới sẽ cực kỳ khó.

Khi mua DDR4, bạn nên chọn:

  • DDR4-3200 MHz
  • Độ trễ thấp (CL16–CL18) để giữ lợi thế latency vốn tốt hơn DDR5 giá rẻ
  • Dual-channel để hệ thống đạt băng thông tối ưu

3. Lời khuyên cho người dựng PC mới hoặc chuyển sang DDR5


Nếu bạn đang chuyển sang nền tảng mới như Intel thế hệ 12+ hoặc AMD AM5, DDR5 là lựa chọn bắt buộc. Dù giá DDR5 chưa “ngon” như mong đợi, nó vẫn là hướng đi duy nhất cho tương lai. Xét trong bối cảnh giá RAM tiếp tục leo thang, chốt mua sớm giúp giảm rủi ro đội chi phí.

Nên ưu tiên:

  • Dung lượng: 32GB (2×16GB) – mức tối thiểu hợp lý trong giai đoạn RAM tăng giá
  • Tốc độ: 5600–6400 MHz
  • Độ trễ: C36 hoặc thấp hơn để bù lại nhược điểm latency vốn có của DDR5
  • Tránh DDR5-4800 MHz vì hiệu năng không tương xứng, dễ lỗi thời

4. Gợi ý chung cho người dùng tại Việt Nam


Bạn nên nâng cấp ngay nếu:

  • Đang dùng DDR4 dưới 32GB
  • Đang dựng PC mới và buộc phải dùng DDR5

Trong trường hợp ngân sách hạn chế, bạn có thể:

  • Ưu tiên GPU và SSD (ảnh hưởng lớn nhất đến hiệu suất thực)
  • Chỉ nâng RAM DDR4 khi thiếu dung lượng
  • Chuyển sang DDR5 chỉ khi bạn xác định đầu tư cho hệ thống dài hạn, không phải để tối ưu chi phí trước mắt

Một số bài viết khác:

 
Tags
None
19
0
0

Chung cộng đồng

Cộng đồng nổi bật

Work-life balance

5
Người theo dõi
63
Bài đăng

Tin Tức Du Lịch

5
Người theo dõi
4K
Bài đăng

Mẹo du lịch

5
Người theo dõi
102
Bài đăng

Văn hoá & Tập tục

5
Người theo dõi
13
Bài đăng

Khám phá Địa danh

5
Người theo dõi
673
Bài đăng

Lịch sử & Sự kiện

5
Người theo dõi
3
Bài đăng

Vận hành dịch vụ

4
Người theo dõi
0
Bài đăng

Khởi nghiệp du lịch

4
Người theo dõi
0
Bài đăng

Mẹo Hay

4
Người theo dõi
178
Bài đăng

Trung Tâm Điều Hành

4
Người theo dõi
0
Bài đăng
Top