Đường ruột không chỉ đơn thuần là nơi tiêu hóa thức ăn mà còn đóng vai trò quan trọng trong miễn dịch, tâm trạng và sức khỏe tổng thể. Thế nhưng, nhiều thói quen quen thuộc hằng ngày lại đang âm thầm làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, khiến bạn dễ gặp các vấn đề như đầy hơi, táo bón, tiêu chảy, viêm nhiễm hoặc mệt mỏi kéo dài. Dưới đây là 10 thói quen phổ biến có thể khiến sức khỏe đường ruột suy giảm nếu lặp lại thường xuyên.

Uống rượu quá nhiều​

Uống một lượng nhỏ rượu có thể không gây hại, thậm chí một số nghiên cứu còn cho thấy rượu vang đỏ dùng điều độ có thể hỗ trợ vi khuẩn có lợi trong ruột. Tuy nhiên, khi việc uống rượu trở nên thường xuyên hoặc vượt quá mức khuyến nghị, đường ruột sẽ nhanh chóng “lên tiếng”.

Rượu kích thích dạ dày tiết nhiều axit hơn, dễ gây ợ nóng, viêm dạ dày và làm nặng thêm các vấn đề tiêu hóa sẵn có. Ngoài ra, uống nhiều rượu còn làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột, dẫn đến tiêu chảy, táo bón, các vấn đề da liễu và suy giảm miễn dịch. Theo khuyến nghị, phụ nữ không nên uống quá một ly mỗi ngày, còn nam giới là tối đa hai ly. Vượt quá giới hạn này thường xuyên sẽ khiến đường ruột khó duy trì trạng thái cân bằng.


Uống rượu quá nhiều kích thích dạ dày tiết nhiều axit hơn, dễ gây ợ nóng, viêm dạ dày và làm nặng thêm các vấn đề tiêu hóa sẵn có (Ảnh: Internet)

Ngồi quá lâu, ít vận động​

Lối sống ít vận động không chỉ ảnh hưởng đến vóc dáng mà còn gây hại trực tiếp đến hệ tiêu hóa. Khi bạn ngồi suốt nhiều giờ liền, vùng bụng bị chèn ép, nhu động ruột chậm lại, khiến thức ăn di chuyển khó khăn hơn trong đường ruột. Hệ quả là táo bón, đầy hơi, ợ nóng và cảm giác nặng bụng.

Tin vui là vận động có thể cải thiện đáng kể tình trạng này. Chỉ cần đi bộ, tập thể dục nhẹ nhàng hoặc đứng dậy vận động mỗi 30–60 phút, bạn đã giúp ruột hoạt động hiệu quả hơn. Các nghiên cứu cho thấy tập thể dục đều đặn còn giúp tăng sự đa dạng của vi khuẩn có lợi trong ruột, từ đó hỗ trợ tiêu hóa và kiểm soát cân nặng tốt hơn.


Ngồi quá lâu, ít vận động không chỉ ảnh hưởng đến vóc dáng mà còn gây hại trực tiếp đến hệ tiêu hóa (Ảnh: Internet)

Hút thuốc lá​

Hút thuốc không chỉ gây hại cho phổi và tim mạch mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến đường ruột. Người hút thuốc có nguy cơ cao mắc các bệnh viêm ruột như Crohn, viêm loét đại tràng và ung thư đại tràng.

Nicotine và các hóa chất trong thuốc lá làm thay đổi thành phần vi khuẩn đường ruột, khiến hệ vi sinh kém đa dạng hơn. Ngược lại, khi bỏ thuốc, nhiều nghiên cứu ghi nhận hệ vi sinh đường ruột có xu hướng phục hồi và trở nên đa dạng hơn – yếu tố liên quan đến sức khỏe tiêu hóa và tim mạch tốt hơn. Vì vậy, bỏ thuốc không chỉ tốt cho phổi mà còn là món quà lớn cho đường ruột.


Hút thuốc lá không chỉ gây hại cho phổi và tim mạch mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến đường ruột (Ảnh: Internet)

Lạm dụng kháng sinh​

Kháng sinh là “vị cứu tinh” trong điều trị nhiễm trùng, nhưng sử dụng không hợp lý lại gây tổn hại lớn cho hệ vi sinh đường ruột. Thuốc không chỉ tiêu diệt vi khuẩn có hại mà còn “quét sạch” cả vi khuẩn có lợi.

Hậu quả thường gặp là tiêu chảy, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa. Đáng lo hơn, các nghiên cứu cho thấy tác động của kháng sinh lên vi khuẩn đường ruột có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí vài năm sau khi ngừng thuốc. Vì vậy, kháng sinh chỉ nên dùng khi thực sự cần thiết và theo chỉ định của bác sĩ.


Hút thuốc lá không chỉ tiêu diệt vi khuẩn có hại mà còn “quét sạch” cả vi khuẩn có lợi (Ảnh: Internet)

Ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn​

Thực phẩm chế biến sẵn thường chứa nhiều muối, đường, chất béo xấu và phụ gia, trong khi lại thiếu chất xơ – “nguồn sống” của vi khuẩn có lợi. Khi ăn quá nhiều những thực phẩm này, vi khuẩn xấu có điều kiện phát triển mạnh, còn vi khuẩn tốt thì bị “bỏ đói”.

Không chỉ thịt chế biến như xúc xích, thịt xông khói mới gây hại, mà cả nhiều sản phẩm thực vật đóng hộp, nước ép đóng chai cũng có thể ảnh hưởng xấu đến đường ruột. Chế độ ăn đa dạng, ưu tiên thực phẩm tươi và ít chế biến sẽ giúp hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh hơn.


Ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn có thể ảnh hưởng xấu đến đường ruột (Ảnh: Internet)

Tiêu thụ quá nhiều đồ ngọt​

Đường bổ sung là “kẻ thù” của hệ vi sinh đường ruột. Chế độ ăn nhiều đường có liên quan đến viêm ruột và các rối loạn tiêu hóa mạn tính. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa bạn phải loại bỏ hoàn toàn vị ngọt.

Thay vì bánh kẹo, nước ngọt, hãy ưu tiên vị ngọt tự nhiên từ trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt. Những thực phẩm này không chỉ cung cấp đường lành mạnh mà còn giàu chất xơ, giúp nuôi dưỡng vi khuẩn có lợi và giảm viêm.


Ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn có liên quan đến viêm ruột và các rối loạn tiêu hóa mạn tính (Ảnh: Internet)

Thiếu thực phẩm giàu prebiotic và probiotic​

Để đường ruột khỏe mạnh, không chỉ cần vi khuẩn tốt (probiotic) mà còn cần “thức ăn” cho chúng (prebiotic). Prebiotic là chất xơ có trong nhiều loại rau củ, trái cây, giúp vi khuẩn có lợi sinh sôi.

Trong khi đó, probiotic có thể được bổ sung từ thực phẩm lên men như sữa chua, kefir, kim chi, dưa cải, kombucha. Việc thiếu cả hai nhóm này khiến hệ vi sinh khó duy trì sự cân bằng, dẫn đến táo bón, đầy hơi và viêm ruột.


đường ruột khỏe mạnh có thể khiến hệ vi sinh khó duy trì sự cân bằng, dẫn đến táo bón, đầy hơi và viêm ruột (Ảnh: Internet)

Căng thẳng kéo dài​

Đường ruột và não bộ có mối liên hệ chặt chẽ thông qua trục não–ruột. Khi bạn căng thẳng, cơ thể tiết ra các hormone ảnh hưởng trực tiếp đến vi khuẩn đường ruột, làm rối loạn tiêu hóa.

Ngược lại, rối loạn tiêu hóa cũng khiến bạn dễ lo âu hơn, tạo thành vòng luẩn quẩn. Căng thẳng kéo dài có thể gây đau bụng, tiêu chảy, táo bón và làm nặng thêm hội chứng ruột kích thích. Vì vậy, quản lý stress không chỉ tốt cho tinh thần mà còn rất quan trọng với sức khỏe đường ruột.


Căng thẳng kéo dài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến vi khuẩn đường ruột, làm rối loạn tiêu hóa (Ảnh: Internet)

Thiếu ngủ​

Ngủ không đủ giấc làm rối loạn nhịp sinh học của cơ thể – và cả của đường ruột. Nhiều nghiên cứu cho thấy chỉ cần thiếu ngủ vài đêm liên tiếp cũng có thể làm thay đổi thành phần vi khuẩn đường ruột theo hướng bất lợi.

Thiếu ngủ còn làm tăng cảm giác thèm đồ ngọt, khiến bạn dễ lựa chọn thực phẩm không lành mạnh vào ngày hôm sau. Ngủ đủ và đều đặn giúp đường ruột duy trì nhịp hoạt động ổn định, đồng thời hỗ trợ kiểm soát đường huyết và cân nặng.


Thiếu ngủ có thể làm thay đổi thành phần vi khuẩn đường ruột theo hướng bất lợi (Ảnh: Internet)

Không uống đủ nước​

Nước đóng vai trò thiết yếu trong quá trình tiêu hóa. Khi cơ thể thiếu nước, ruột kết sẽ hấp thụ nước từ phân, khiến phân khô và cứng, dẫn đến táo bón.

Uống đủ nước mỗi ngày giúp phân mềm hơn, dễ đào thải và hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Ngoài nước lọc, bạn có thể bổ sung nước khoáng, trà thảo mộc hoặc nước ép rau củ ít đường. Tuy nhiên, rượu bia và đồ uống nhiều đường lại khiến cơ thể mất nước nhiều hơn, vì vậy nên hạn chế.


Không uống đủ nước, ruột kết sẽ hấp thụ nước từ phân, khiến phân khô và cứng, dẫn đến táo bón (Ảnh: Internet)

Tóm lại, sức khỏe đường ruột chịu ảnh hưởng rất lớn từ những thói quen hằng ngày. Chỉ cần điều chỉnh lối sống, ăn uống cân bằng, vận động đều đặn, ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng, bạn đã giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Khi đường ruột khỏe mạnh, toàn bộ cơ thể bạn cũng sẽ hưởng lợi.

Bạn có thể quan tâm:

• 7 lợi ích của việc uống nước chanh thường xuyên
• 8 loại trà giúp thư giãn và giảm căng thẳng một cách tự nhiên
• Những lợi ích của việc sử dụng thực phẩm bổ sung axit hyaluronic đúng cách