Caffeine có mặt khắp nơi trong cuộc sống hàng ngày – từ tách cà phê buổi sáng, cốc trà chiều cho đến nước tăng lực hay sô cô la. Với khả năng giúp tỉnh táo và tăng tập trung, nó đã trở thành “người bạn đồng hành” quen thuộc của nhiều người. Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá nhiều caffeine lại có thể gây ra những tác động không mong muốn cho sức khỏe. Dưới đây là bảy dấu hiệu cảnh báo rằng có lẽ bạn đã nạp quá mức cơ thể cần.
Nghe có vẻ trái ngược nhưng nếu bạn thường xuyên cảm thấy uể oải dù uống nhiều cà phê, có thể bạn đang lạm dụng caffeine.
Nguyên nhân là caffeine hoạt động bằng cách ức chế adenosine, một chất hóa học trong não giúp cơ thể thư giãn và dễ đi vào giấc ngủ. Dù bạn có thể thấy tỉnh táo chỉ sau 15 phút, nhưng caffeine tồn tại trong máu lâu hơn thế. Với thời gian bán hủy khoảng 5 giờ, một nửa lượng caffeine vẫn còn trong cơ thể sau nhiều giờ kể từ khi uống.
Khi dùng thường xuyên, cơ thể có xu hướng sản xuất nhiều adenosine hơn để cân bằng, khiến bạn cần nhiều caffeine hơn để đạt hiệu quả tương tự. Hệ quả là bạn dễ rơi vào chu kỳ mệt mỏi – uống thêm caffeine – rồi lại mệt mỏi.
Nếu bạn thường xuyên cảm thấy uể oải dù uống nhiều cà phê, có thể bạn đang lạm dụng caffeine (Ảnh: Internet)
Một số người nhạy cảm với caffeine có thể cảm thấy tim đập thình thịch, rung mạnh hoặc loạn nhịp sau khi uống cà phê.
Caffeine, với tính chất kích thích, tác động đến tim bằng cách ức chế enzyme phosphodiesterase, làm tăng co bóp cơ tim. Dù hiện tượng này thường không nguy hiểm và sẽ giảm dần, theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, nhưng nó có thể gây lo lắng hoặc khó chịu cho người trải qua.
Một số người nhạy cảm với caffeine có thể cảm thấy tim đập thình thịch, rung mạnh hoặc loạn nhịp sau khi uống cà phê (Ảnh: Internet)
Caffeine có thể làm tăng huyết áp tạm thời do ngăn chặn tác dụng giãn mạch của adenosine. Với những người uống ở mức vừa phải (dưới 400 mg mỗi ngày), tác động thường nhỏ và không đáng lo.
Tuy nhiên, nếu bạn tiêu thụ quá nhiều, nguy cơ sẽ tăng lên. Một nghiên cứu năm 2024 chỉ ra rằng những người uống từ 400 mg caffeine mỗi ngày trở lên có xu hướng huyết áp cao hơn theo thời gian, đặc biệt rõ ở nhóm vượt ngưỡng 600 mg. Điều này đồng nghĩa với việc những thói quen như uống nhiều cà phê đặc hoặc thường xuyên dùng nước tăng lực có thể làm tim mạch chịu gánh nặng không nhỏ.
Caffeine có thể làm tăng huyết áp tạm thời do ngăn chặn tác dụng giãn mạch của adenosine (Ảnh: Internet)
Nếu bạn hay bị ợ nóng, đầy hơi hay đau dạ dày sau khi uống cà phê, rất có thể caffeine chính là thủ phạm.
Nó có thể làm giãn cơ LES (cơ thắt thực quản dưới), vốn có nhiệm vụ ngăn axit dạ dày trào ngược. Khi cơ này giãn quá mức, axit dễ dàng đi ngược lên thực quản, gây ra triệu chứng trào ngược dạ dày – thực quản như nóng rát ở ngực hoặc cổ họng. Ngoài ra, caffeine còn kích thích dạ dày tiết thêm axit, khiến tình trạng khó chịu càng nghiêm trọng hơn.
Các vấn đề về tiêu hóa có thể xảy ra do tiêu thụ quá nhiều caffeine (Ảnh: Internet)
Một trong những dấu hiệu phổ biến khi nạp quá nhiều caffeine là đau đầu, từ nhẹ cho đến đau nửa đầu.
Một nghiên cứu cho thấy việc uống từ ba cốc cà phê trở lên mỗi ngày làm tăng nguy cơ đau nửa đầu trong cùng ngày hoặc ngày hôm sau. Dù cơ chế chính xác chưa được giải thích rõ, các nhà khoa học cho rằng caffeine ảnh hưởng đến sự co giãn mạch máu trong não, từ đó gây ra cơn đau.
Điều thú vị là caffeine liều thấp đôi khi lại được dùng để giảm đau đầu, ví dụ như trong một số loại thuốc trị đau nửa đầu. Nhưng khi vượt quá ngưỡng, tác dụng lại đảo ngược.
Một trong những dấu hiệu phổ biến khi nạp quá nhiều caffeine là đau đầu (Ảnh: Internet)
Nếu bạn dễ bứt rứt, tim đập nhanh và thấy lo âu hơn sau khi uống cà phê, đó có thể là dấu hiệu bạn đã dùng quá liều.
Caffeine không chỉ chặn adenosine mà còn thúc đẩy sản xuất dopamine, khiến hệ thần kinh trung ương bị kích thích quá mức. Một số nghiên cứu cho thấy nguy cơ lo lắng có thể xuất hiện ngay cả ở lượng thấp, nhưng rõ rệt hơn khi vượt ngưỡng 400 mg mỗi ngày.
Đối với người vốn dễ căng thẳng, caffeine có thể làm tình trạng này trở nên trầm trọng hơn.
BNếu bạn dễ bứt rứt, tim đập nhanh và thấy lo âu hơn sau khi uống cà phê, đó có thể là dấu hiệu bạn đã dùng quá liều (Ảnh: Internet)
Cảm giác choáng, mất thăng bằng hay hoa mắt sau khi uống nhiều cà phê cũng không hiếm gặp.
Lý do là caffeine có thể làm tăng nhịp tim, huyết áp và tạm thời giảm lưu lượng máu lên não. Kết hợp lại, những thay đổi này có thể khiến bạn thấy chóng mặt, nhất là khi đứng lên đột ngột.
Uống nhiều cà phê cũng có thể gây chóng mặt hoặc choáng váng (Ảnh: Internet)
Caffeine mang lại nhiều lợi ích: tăng sự tỉnh táo, cải thiện tâm trạng và thậm chí hỗ trợ khả năng tập trung. Tuy nhiên, “quá liều” lại có thể khiến sức khỏe gặp rắc rối – từ mệt mỏi, đau đầu đến tim đập nhanh hay lo lắng.
Các chuyên gia khuyến nghị người trưởng thành khỏe mạnh nên giới hạn lượng caffeine ở mức không quá 400 mg mỗi ngày (tương đương khoảng 4 cốc cà phê pha loãng). Nếu bạn thường xuyên gặp những dấu hiệu kể trên, có lẽ đã đến lúc điều chỉnh thói quen uống cà phê của mình.
Bạn có thể quan tâm:
1. Mệt mỏi thay vì tỉnh táo
Nghe có vẻ trái ngược nhưng nếu bạn thường xuyên cảm thấy uể oải dù uống nhiều cà phê, có thể bạn đang lạm dụng caffeine.
Nguyên nhân là caffeine hoạt động bằng cách ức chế adenosine, một chất hóa học trong não giúp cơ thể thư giãn và dễ đi vào giấc ngủ. Dù bạn có thể thấy tỉnh táo chỉ sau 15 phút, nhưng caffeine tồn tại trong máu lâu hơn thế. Với thời gian bán hủy khoảng 5 giờ, một nửa lượng caffeine vẫn còn trong cơ thể sau nhiều giờ kể từ khi uống.
Khi dùng thường xuyên, cơ thể có xu hướng sản xuất nhiều adenosine hơn để cân bằng, khiến bạn cần nhiều caffeine hơn để đạt hiệu quả tương tự. Hệ quả là bạn dễ rơi vào chu kỳ mệt mỏi – uống thêm caffeine – rồi lại mệt mỏi.
Nếu bạn thường xuyên cảm thấy uể oải dù uống nhiều cà phê, có thể bạn đang lạm dụng caffeine (Ảnh: Internet)
2. Đánh trống ngực hoặc tim đập nhanh
Một số người nhạy cảm với caffeine có thể cảm thấy tim đập thình thịch, rung mạnh hoặc loạn nhịp sau khi uống cà phê.
Caffeine, với tính chất kích thích, tác động đến tim bằng cách ức chế enzyme phosphodiesterase, làm tăng co bóp cơ tim. Dù hiện tượng này thường không nguy hiểm và sẽ giảm dần, theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, nhưng nó có thể gây lo lắng hoặc khó chịu cho người trải qua.
Một số người nhạy cảm với caffeine có thể cảm thấy tim đập thình thịch, rung mạnh hoặc loạn nhịp sau khi uống cà phê (Ảnh: Internet)
3. Huyết áp tăng cao
Caffeine có thể làm tăng huyết áp tạm thời do ngăn chặn tác dụng giãn mạch của adenosine. Với những người uống ở mức vừa phải (dưới 400 mg mỗi ngày), tác động thường nhỏ và không đáng lo.
Tuy nhiên, nếu bạn tiêu thụ quá nhiều, nguy cơ sẽ tăng lên. Một nghiên cứu năm 2024 chỉ ra rằng những người uống từ 400 mg caffeine mỗi ngày trở lên có xu hướng huyết áp cao hơn theo thời gian, đặc biệt rõ ở nhóm vượt ngưỡng 600 mg. Điều này đồng nghĩa với việc những thói quen như uống nhiều cà phê đặc hoặc thường xuyên dùng nước tăng lực có thể làm tim mạch chịu gánh nặng không nhỏ.
Caffeine có thể làm tăng huyết áp tạm thời do ngăn chặn tác dụng giãn mạch của adenosine (Ảnh: Internet)
4. Các vấn đề về tiêu hóa
Nếu bạn hay bị ợ nóng, đầy hơi hay đau dạ dày sau khi uống cà phê, rất có thể caffeine chính là thủ phạm.
Nó có thể làm giãn cơ LES (cơ thắt thực quản dưới), vốn có nhiệm vụ ngăn axit dạ dày trào ngược. Khi cơ này giãn quá mức, axit dễ dàng đi ngược lên thực quản, gây ra triệu chứng trào ngược dạ dày – thực quản như nóng rát ở ngực hoặc cổ họng. Ngoài ra, caffeine còn kích thích dạ dày tiết thêm axit, khiến tình trạng khó chịu càng nghiêm trọng hơn.
Các vấn đề về tiêu hóa có thể xảy ra do tiêu thụ quá nhiều caffeine (Ảnh: Internet)
5. Đau đầu
Một trong những dấu hiệu phổ biến khi nạp quá nhiều caffeine là đau đầu, từ nhẹ cho đến đau nửa đầu.
Một nghiên cứu cho thấy việc uống từ ba cốc cà phê trở lên mỗi ngày làm tăng nguy cơ đau nửa đầu trong cùng ngày hoặc ngày hôm sau. Dù cơ chế chính xác chưa được giải thích rõ, các nhà khoa học cho rằng caffeine ảnh hưởng đến sự co giãn mạch máu trong não, từ đó gây ra cơn đau.
Điều thú vị là caffeine liều thấp đôi khi lại được dùng để giảm đau đầu, ví dụ như trong một số loại thuốc trị đau nửa đầu. Nhưng khi vượt quá ngưỡng, tác dụng lại đảo ngược.
Một trong những dấu hiệu phổ biến khi nạp quá nhiều caffeine là đau đầu (Ảnh: Internet)
6. Bồn chồn và lo lắng
Nếu bạn dễ bứt rứt, tim đập nhanh và thấy lo âu hơn sau khi uống cà phê, đó có thể là dấu hiệu bạn đã dùng quá liều.
Caffeine không chỉ chặn adenosine mà còn thúc đẩy sản xuất dopamine, khiến hệ thần kinh trung ương bị kích thích quá mức. Một số nghiên cứu cho thấy nguy cơ lo lắng có thể xuất hiện ngay cả ở lượng thấp, nhưng rõ rệt hơn khi vượt ngưỡng 400 mg mỗi ngày.
Đối với người vốn dễ căng thẳng, caffeine có thể làm tình trạng này trở nên trầm trọng hơn.
BNếu bạn dễ bứt rứt, tim đập nhanh và thấy lo âu hơn sau khi uống cà phê, đó có thể là dấu hiệu bạn đã dùng quá liều (Ảnh: Internet)
7. Chóng mặt hoặc choáng váng
Cảm giác choáng, mất thăng bằng hay hoa mắt sau khi uống nhiều cà phê cũng không hiếm gặp.
Lý do là caffeine có thể làm tăng nhịp tim, huyết áp và tạm thời giảm lưu lượng máu lên não. Kết hợp lại, những thay đổi này có thể khiến bạn thấy chóng mặt, nhất là khi đứng lên đột ngột.
Uống nhiều cà phê cũng có thể gây chóng mặt hoặc choáng váng (Ảnh: Internet)
Caffeine mang lại nhiều lợi ích: tăng sự tỉnh táo, cải thiện tâm trạng và thậm chí hỗ trợ khả năng tập trung. Tuy nhiên, “quá liều” lại có thể khiến sức khỏe gặp rắc rối – từ mệt mỏi, đau đầu đến tim đập nhanh hay lo lắng.
Các chuyên gia khuyến nghị người trưởng thành khỏe mạnh nên giới hạn lượng caffeine ở mức không quá 400 mg mỗi ngày (tương đương khoảng 4 cốc cà phê pha loãng). Nếu bạn thường xuyên gặp những dấu hiệu kể trên, có lẽ đã đến lúc điều chỉnh thói quen uống cà phê của mình.
Bạn có thể quan tâm:
