Creatine là một hợp chất tự nhiên có mặt chủ yếu trong cơ bắp và một phần nhỏ ở não bộ. Khi dự trữ creatine trong cơ thể đủ dồi dào (dưới dạng phosphocreatine), các tế bào cơ sẽ có “nguồn nhiên liệu” để sản sinh năng lượng nhanh hơn, giúp tăng sức mạnh, độ bền và khả năng phục hồi. Không chỉ vậy, creatine còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe ít người biết đến.
Nghiên cứu cho thấy creatine có thể giúp bảo vệ và duy trì mật độ xương, đặc biệt ở người lớn tuổi. Ví dụ, một nghiên cứu trên phụ nữ sau mãn kinh kết hợp bổ sung creatine và tập luyện sức bền trong 12 tháng đã ghi nhận sự cải thiện rõ rệt về sức mạnh xương.
Creatine cũng được cho là giúp giảm nguy cơ té ngã, hạn chế gãy xương hông và làm chậm quá trình mất khoáng chất trong xương. Tuy nhiên, một số nghiên cứu khác chưa tìm thấy kết quả tương tự nên đây vẫn là lĩnh vực cần thêm bằng chứng.
Nghiên cứu cho thấy creatine có thể giúp bảo vệ và duy trì mật độ xương (Ảnh: Internet)
Không ngẫu nhiên mà creatine trở thành thực phẩm bổ sung yêu thích của vận động viên và người tập gym. Hàng loạt nghiên cứu xác nhận rằng creatine giúp:
Khi tập ở cường độ cao, nhu cầu creatine dạng phosphocreatine vượt quá khả năng dự trữ, gây giới hạn hiệu suất. Việc bổ sung creatine giúp “đổ đầy bình” nhanh chóng, từ đó nâng cao khả năng bùng nổ sức mạnh.
Việc bổ sung creatine có thể giúp cải thiện hiệu suất thể thao (Ảnh: Internet)
Creatine không chỉ giúp bạn tập nặng hơn mà còn thúc đẩy tăng trưởng cơ bắp nhờ ảnh hưởng tích cực đến các yếu tố tăng trưởng trong cơ. Kết hợp creatine với chương trình tập luyện hợp lý có thể tăng cả kích thước và sức mạnh cơ bắp ở cả phần trên lẫn phần dưới cơ thể.
Creatine không chỉ giúp bạn tập nặng hơn mà còn thúc đẩy tăng trưởng cơ bắp (Ảnh: Internet)
Nếu bạn từng bị đau nhức hoặc tổn thương cơ sau buổi tập nặng, creatine có thể là “trợ thủ” đắc lực. Một số nghiên cứu cho thấy việc bổ sung creatine sau tập giúp đẩy nhanh quá trình tái tạo mô cơ, giảm mức độ tổn thương và rút ngắn thời gian hồi phục.
Bổ sung creatine sau tập giúp đẩy nhanh quá trình tái tạo mô cơ, giảm mức độ tổn thương và rút ngắn thời gian hồi phục (Ảnh: Internet)
Không chỉ tốt cho cơ bắp, creatine còn có lợi cho trí não. Creatine giúp:
Thậm chí, creatine liều cao đã được chứng minh giúp đảo ngược tình trạng suy giảm trí nhớ do mệt mỏi và tăng cường trí nhớ nhận dạng.
TCreatine liều cao đã được chứng minh giúp đảo ngược tình trạng suy giảm trí nhớ do mệt mỏi và tăng cường trí nhớ nhận dạng (Ảnh: Internet)
Creatine có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm, mang lại lợi ích tiềm năng cho hệ tim mạch. Một số nghiên cứu ghi nhận creatine giúp giảm nồng độ homocysteine – một loại axit amin liên quan đến nguy cơ bệnh tim – đồng thời cải thiện chức năng mạch máu. Tuy vậy, tác dụng này vẫn cần được xác nhận qua nhiều nghiên cứu lớn hơn.
Creatine có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm, mang lại lợi ích tiềm năng cho hệ tim mạch (Ảnh: Internet)
Một số bằng chứng cho thấy creatine có thể giúp giảm lipid máu, bao gồm cholesterol “xấu” LDL và triglyceride, từ đó hỗ trợ giảm nguy cơ tim mạch. Dù vậy, tác động của creatine lên các chỉ số mỡ máu khác như HDL-C hay cholesterol toàn phần vẫn chưa rõ ràng.
Một số bằng chứng cho thấy creatine có thể giúp giảm lipid máu, từ đó hỗ trợ giảm nguy cơ tim mạch (Ảnh: Internet)
Các nghiên cứu dài hạn cho thấy creatine an toàn khi sử dụng hàng ngày, ngay cả ở liều cao (tới 30g/ngày trong 5 năm). Tuy nhiên, để duy trì lợi ích sức khỏe, liều thấp hơn – khoảng 3g/ngày – thường là đủ.
Một số tác dụng phụ có thể gặp:
Bạn không nên tự ý dùng creatine nếu mắc bệnh thận, bệnh Parkinson hoặc rối loạn lưỡng cực, trừ khi có chỉ định từ bác sĩ.
Có hai phương pháp bổ sung phổ biến:
Người tập luyện cường độ cao hoặc có thể hình lớn hơn có thể cần tới 5–10g/ngày. Quan trọng là duy trì đều đặn mỗi ngày, kể cả khi không tập, để cơ bắp luôn no đủ creatine.
Sử dụng creatine đều đặn mỗi ngày, kể cả khi không tập, để cơ bắp luôn no đủ creatine (Ảnh: Internet)
Creatine có trong thịt đỏ, cá, hải sản và sữa,…nhưng lượng tự nhiên chỉ khoảng 1–2g/ngày. Người ăn chay hoặc ít ăn thịt sẽ hưởng lợi nhiều nhất từ việc bổ sung dạng bột hoặc viên, với creatine monohydrate là loại phổ biến và được nghiên cứu nhiều nhất.
Creatine không chỉ dành cho vận động viên hay dân gym. Bổ sung creatine hợp lý mỗi ngày có thể:
Dù creatine an toàn với hầu hết mọi người, bạn vẫn nên tham khảo ý kiến chuyên gia nếu có bệnh nền. Và nhớ, hiệu quả của creatine chỉ phát huy tối đa khi bạn duy trì dùng đều đặn kết hợp với chế độ ăn uống và tập luyện khoa học.
Nguồn dịch/tham khảo: 7 Good Reasons To Take Creatine Every Day, According to a Pharmacist (Emmanuella Ogbonna) – Emmanuella Ogbonna
Bạn có thể quan tâm:
7 lý do nên sử dụng creatine mỗi ngày
1. Tăng cường sức khỏe xương
Nghiên cứu cho thấy creatine có thể giúp bảo vệ và duy trì mật độ xương, đặc biệt ở người lớn tuổi. Ví dụ, một nghiên cứu trên phụ nữ sau mãn kinh kết hợp bổ sung creatine và tập luyện sức bền trong 12 tháng đã ghi nhận sự cải thiện rõ rệt về sức mạnh xương.
Creatine cũng được cho là giúp giảm nguy cơ té ngã, hạn chế gãy xương hông và làm chậm quá trình mất khoáng chất trong xương. Tuy nhiên, một số nghiên cứu khác chưa tìm thấy kết quả tương tự nên đây vẫn là lĩnh vực cần thêm bằng chứng.
Nghiên cứu cho thấy creatine có thể giúp bảo vệ và duy trì mật độ xương (Ảnh: Internet)
2. Cải thiện hiệu suất thể thao
Không ngẫu nhiên mà creatine trở thành thực phẩm bổ sung yêu thích của vận động viên và người tập gym. Hàng loạt nghiên cứu xác nhận rằng creatine giúp:
- Tăng khả năng thực hiện nhiều hiệp tập nặng.
- Cải thiện sức mạnh trong các bài tập cường độ cao.
- Giúp cơ thể thích nghi tốt hơn với chương trình tập luyện dài hạn.
Khi tập ở cường độ cao, nhu cầu creatine dạng phosphocreatine vượt quá khả năng dự trữ, gây giới hạn hiệu suất. Việc bổ sung creatine giúp “đổ đầy bình” nhanh chóng, từ đó nâng cao khả năng bùng nổ sức mạnh.
Việc bổ sung creatine có thể giúp cải thiện hiệu suất thể thao (Ảnh: Internet)
3. Phát triển và tăng sức mạnh cơ bắp
Creatine không chỉ giúp bạn tập nặng hơn mà còn thúc đẩy tăng trưởng cơ bắp nhờ ảnh hưởng tích cực đến các yếu tố tăng trưởng trong cơ. Kết hợp creatine với chương trình tập luyện hợp lý có thể tăng cả kích thước và sức mạnh cơ bắp ở cả phần trên lẫn phần dưới cơ thể.
Creatine không chỉ giúp bạn tập nặng hơn mà còn thúc đẩy tăng trưởng cơ bắp (Ảnh: Internet)
4. Hỗ trợ phục hồi sau chấn thương
Nếu bạn từng bị đau nhức hoặc tổn thương cơ sau buổi tập nặng, creatine có thể là “trợ thủ” đắc lực. Một số nghiên cứu cho thấy việc bổ sung creatine sau tập giúp đẩy nhanh quá trình tái tạo mô cơ, giảm mức độ tổn thương và rút ngắn thời gian hồi phục.
Bổ sung creatine sau tập giúp đẩy nhanh quá trình tái tạo mô cơ, giảm mức độ tổn thương và rút ngắn thời gian hồi phục (Ảnh: Internet)
5. Tăng cường sức khỏe não bộ
Không chỉ tốt cho cơ bắp, creatine còn có lợi cho trí não. Creatine giúp:
- Cải thiện trí nhớ và khả năng tập trung.
- Tăng tốc độ xử lý thông tin.
- Bảo vệ tế bào thần kinh khỏi tổn thương.
Thậm chí, creatine liều cao đã được chứng minh giúp đảo ngược tình trạng suy giảm trí nhớ do mệt mỏi và tăng cường trí nhớ nhận dạng.
TCreatine liều cao đã được chứng minh giúp đảo ngược tình trạng suy giảm trí nhớ do mệt mỏi và tăng cường trí nhớ nhận dạng (Ảnh: Internet)
6. Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Creatine có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm, mang lại lợi ích tiềm năng cho hệ tim mạch. Một số nghiên cứu ghi nhận creatine giúp giảm nồng độ homocysteine – một loại axit amin liên quan đến nguy cơ bệnh tim – đồng thời cải thiện chức năng mạch máu. Tuy vậy, tác dụng này vẫn cần được xác nhận qua nhiều nghiên cứu lớn hơn.
Creatine có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm, mang lại lợi ích tiềm năng cho hệ tim mạch (Ảnh: Internet)
7. Giúp kiểm soát cholesterol
Một số bằng chứng cho thấy creatine có thể giúp giảm lipid máu, bao gồm cholesterol “xấu” LDL và triglyceride, từ đó hỗ trợ giảm nguy cơ tim mạch. Dù vậy, tác động của creatine lên các chỉ số mỡ máu khác như HDL-C hay cholesterol toàn phần vẫn chưa rõ ràng.
Một số bằng chứng cho thấy creatine có thể giúp giảm lipid máu, từ đó hỗ trợ giảm nguy cơ tim mạch (Ảnh: Internet)
Có nên sử dụng creatine mỗi ngày?
Các nghiên cứu dài hạn cho thấy creatine an toàn khi sử dụng hàng ngày, ngay cả ở liều cao (tới 30g/ngày trong 5 năm). Tuy nhiên, để duy trì lợi ích sức khỏe, liều thấp hơn – khoảng 3g/ngày – thường là đủ.
Một số tác dụng phụ có thể gặp:
- Chuột rút, đau bụng, tiêu chảy.
- Buồn nôn, chóng mặt.
- Giữ nước, tăng cân tạm thời.
- Mất nước hoặc không dung nạp nhiệt.
Bạn không nên tự ý dùng creatine nếu mắc bệnh thận, bệnh Parkinson hoặc rối loạn lưỡng cực, trừ khi có chỉ định từ bác sĩ.
Cách sử dụng creatine hiệu quả
Có hai phương pháp bổ sung phổ biến:
- Giai đoạn nạp nhanh: 5g creatine monohydrate x 4 lần/ngày, liên tục 5–7 ngày, sau đó duy trì 2–5g/ngày.
- Giai đoạn nạp chậm: 2–3g/ngày liên tục 30 ngày để tăng dần lượng creatine, rồi duy trì như trên.
Người tập luyện cường độ cao hoặc có thể hình lớn hơn có thể cần tới 5–10g/ngày. Quan trọng là duy trì đều đặn mỗi ngày, kể cả khi không tập, để cơ bắp luôn no đủ creatine.
Sử dụng creatine đều đặn mỗi ngày, kể cả khi không tập, để cơ bắp luôn no đủ creatine (Ảnh: Internet)
Mẹo bổ sung creatine vào thói quen hàng ngày
- Trộn creatine vào nước, sữa lắc protein hoặc đồ uống trước tập (tránh dùng chung với cà phê/caffeine vì có thể giảm hiệu quả).
- Dùng gần thời điểm tập luyện để tối ưu khả năng hấp thu.
- Kết hợp với bữa ăn chứa carb và protein để tăng vận chuyển creatine vào cơ.
- Uống đủ nước để tránh mất nước và giúp creatine hoạt động tốt.
Creatine có trong thịt đỏ, cá, hải sản và sữa,…nhưng lượng tự nhiên chỉ khoảng 1–2g/ngày. Người ăn chay hoặc ít ăn thịt sẽ hưởng lợi nhiều nhất từ việc bổ sung dạng bột hoặc viên, với creatine monohydrate là loại phổ biến và được nghiên cứu nhiều nhất.
Tóm lại
Creatine không chỉ dành cho vận động viên hay dân gym. Bổ sung creatine hợp lý mỗi ngày có thể:
- Tăng hiệu suất tập luyện.
- Thúc đẩy phát triển cơ bắp.
- Cải thiện sức khỏe xương, tim mạch và trí não.
- Giúp phục hồi nhanh hơn sau tập hoặc chấn thương.
Dù creatine an toàn với hầu hết mọi người, bạn vẫn nên tham khảo ý kiến chuyên gia nếu có bệnh nền. Và nhớ, hiệu quả của creatine chỉ phát huy tối đa khi bạn duy trì dùng đều đặn kết hợp với chế độ ăn uống và tập luyện khoa học.
Nguồn dịch/tham khảo: 7 Good Reasons To Take Creatine Every Day, According to a Pharmacist (Emmanuella Ogbonna) – Emmanuella Ogbonna
Bạn có thể quan tâm:
