Vớ nén từ lâu đã được xem như một “trợ thủ đắc lực” cho đôi chân, đặc biệt với những người thường xuyên đứng lâu, ngồi nhiều hay gặp tình trạng sưng phù và tuần hoàn máu kém. Loại vớ này được thiết kế đặc biệt, tạo ra áp lực dần từ cổ chân lên bắp chân và đùi, giúp máu lưu thông thuận lợi hơn về tim, đồng thời giảm tình trạng ứ dịch. Trong thực tế, nhiều người nhận thấy việc mang vớ nén vào ban ngày giúp đôi chân nhẹ nhàng, giảm cảm giác mỏi và thậm chí ngăn ngừa huyết khối tĩnh mạch sâu (cục máu đông). Tuy nhiên, một câu hỏi phổ biến thường được đặt ra: Có nên mang vớ nén khi đi ngủ không? Hãy cùng tìm hiểu lợi ích, rủi ro cũng như các khuyến nghị từ chuyên gia để có câu trả lời rõ ràng hơn.

Lợi ích của vớ nén và đối tượng nên sử dụng​

Vớ nén được khuyến khích sử dụng trong nhiều trường hợp, chẳng hạn như:

• Người bị ứ dịch, phù nề ở chân hoặc mắt cá chân.
• Phụ nữ mang thai có nguy cơ giãn tĩnh mạch.
• Người đã trải qua phẫu thuật liên quan đến tĩnh mạch.
• Vận động viên cần phục hồi sau các buổi tập luyện cường độ cao.

Khi mang vào ban ngày, vớ nén giúp giảm sưng, hạn chế cảm giác nặng nề ở chân và hỗ trợ lưu thông máu hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, khi bước vào giấc ngủ, cơ thể thay đổi tư thế: đôi chân thường ở ngang bằng hoặc cao hơn tim, vốn đã thuận lợi cho tuần hoàn máu. Chính vì vậy, đa số chuyên gia khuyên không cần và không nên mang vớ nén khi ngủ, trừ khi có chỉ định đặc biệt từ bác sĩ.


Vớ nén giúp giảm sưng, hạn chế cảm giác nặng nề ở chân và hỗ trợ lưu thông máu hiệu quả hơn (Ảnh: Internet)

Khi nào bác sĩ khuyên mang vớ nén khi ngủ?​

Mặc dù hầu hết trường hợp không cần thiết nhưng có một số tình huống đặc biệt, bác sĩ có thể chỉ định bạn mang vớ nén ngay cả trong lúc ngủ, ví dụ như:

• Loét tĩnh mạch: Các vết loét hở ở chân do máu lưu thông kém.
• Sau phẫu thuật cắt bỏ tĩnh mạch bằng sóng cao tần hoặc laser: Mang vớ giúp hỗ trợ hồi phục và giảm biến chứng.
• Sau phẫu thuật giãn tĩnh mạch: Giữ áp lực ổn định để tránh tái phát.

Trong những tình huống này, vớ nén đóng vai trò như một phần trong phác đồ điều trị chứ không đơn thuần là biện pháp phòng ngừa.


Trong một số tình huống đặc biệt, bác sĩ có thể chỉ định bạn mang vớ nén ngay cả trong lúc ngủ (Ảnh: Internet)

Rủi ro khi mang vớ nén trong lúc ngủ​

Nếu bạn tự ý mang vớ nén khi đi ngủ mà không có chỉ định y khoa, có thể gặp phải một số nguy cơ sau:

• Kích ứng da: Vớ quá chật có thể làm da đỏ, ngứa hoặc thậm chí bong tróc.
• Khô da, ngứa rát do bí mồ hôi hoặc chất liệu vải không phù hợp.
• Phản ứng dị ứng với sợi vải tổng hợp.
• Đau, khó chịu do áp lực không được phân bổ đúng.
• Đổi màu da hoặc tụ máu nhẹ.
• Nguy cơ loét da, nhiễm trùng nếu vùng da bị chèn ép quá lâu.
• Ảnh hưởng thần kinh ngoại biên nếu vớ ép mạnh vào các dây thần kinh.
• Sưng ở vị trí khác như ngón chân hoặc đùi vì áp lực bị dồn.

Một nhóm người cần đặc biệt thận trọng chính là những bệnh nhân bệnh động mạch ngoại biên (PAD). Ở họ, động mạch vốn đã hẹp, nên việc ép thêm từ bên ngoài có thể làm máu lưu thông tồi tệ hơn, thậm chí gây biến chứng nguy hiểm.

Ngoài ra, những người ngồi xe lăn lâu dài hoặc có cảm giác giảm ở chân cũng có nguy cơ cao vì họ khó nhận biết sớm khi vớ gây tổn thương.


Tự ý mang vớ nén khi đi ngủ mà không có chỉ định y khoa có thể sẽ gặp một số rủi ro nhất định (Ảnh: Internet)

Mẹo an toàn khi sử dụng vớ nén​

Nếu bác sĩ đã khuyến nghị bạn mang vớ nén, hãy ghi nhớ những nguyên tắc sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

• Chọn đúng mức áp lực: Vớ được phân loại theo đơn vị mmHg (milimet thủy ngân), từ nhẹ đến cao. Chỉ sử dụng đúng mức mà bác sĩ chỉ định.
• Mang đúng chiều cao: Vớ có nhiều loại (đến gối, đến đùi, hoặc trọn chân). Không nên kéo quá cao hoặc gập mép vớ, vì có thể làm nghẽn máu lưu thông.
• Tháo vớ theo hướng dẫn: Thường là tháo vào buổi tối, trước khi đi ngủ. Sau đó rửa sạch và dưỡng ẩm da chân.
• Kiểm tra da thường xuyên: Nếu thấy có vết đỏ, bầm tím hoặc lở loét, ngừng sử dụng và báo cho bác sĩ.
• Giữ vớ sạch sẽ: Nên giặt sau mỗi lần sử dụng, tránh để bẩn vì dễ gây viêm da.
• Thay vớ định kỳ: Trung bình 3–6 tháng cần đổi một đôi mới để đảm bảo độ co giãn và áp lực chính xác.

Sử dụng vớ nén đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả (Ảnh: Internet)

Các lựa chọn thay thế vớ nén​

Nếu cảm thấy vớ nén không thoải mái, đặc biệt là khi ngủ, bạn có thể cân nhắc những lựa chọn khác, tất nhiên cần hỏi ý kiến bác sĩ trước:

• Tubigrip: Dạng băng hỗ trợ hình ống, dễ quấn và cắt theo nhu cầu.
• Quần áo bó sát: Một số loại legging hoặc quần thể thao ôm sát cũng tạo áp lực nhẹ, dễ sử dụng hơn.
• Quần áo bó sát CircAid: Loại vải đặc biệt có thể điều chỉnh lực ép theo ý muốn.
• Băng quấn đàn hồi (băng Ace): Giải pháp truyền thống, có thể kiểm soát lực nén.
• Thiết bị nén khí ngắt quãng (IPC): Máy bơm hơi luân phiên, dùng trong bệnh viện hoặc tại nhà theo chỉ định.
• Thiết bị nén tuần tự (SCD): Hoạt động theo cơ chế tương tự IPC, thường áp dụng cho bệnh nhân sau phẫu thuật.

Tổng kết​

Vớ nén mang lại nhiều lợi ích cho đôi chân, từ việc giảm sưng, ngăn ngừa giãn tĩnh mạch cho đến hỗ trợ hồi phục sau phẫu thuật. Tuy nhiên, việc mang chúng khi ngủ thường không được khuyến khích bởi lúc này chân vốn đã ở tư thế thuận lợi cho tuần hoàn máu.

Trong một số trường hợp đặc biệt như loét tĩnh mạch hoặc sau phẫu thuật tĩnh mạch, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng vớ nén ban đêm. Ngoài ra, việc mang vớ không đúng cách có thể dẫn đến rủi ro cho da và hệ tuần hoàn, nhất là ở những người có bệnh lý nền.

Nếu bạn đang phân vân liệu mình có nên mang vớ nén khi ngủ, lời khuyên tốt nhất là hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa mạch máu hoặc tim mạch. Việc sử dụng đúng thời điểm, đúng cách sẽ giúp bạn tận dụng được lợi ích tối đa, đồng thời tránh những rủi ro không mong muốn.

Nguồn dịch/tham khảo: Should You Be Sleeping in Compression Socks? What to Know (Sherri Gordon) – Health

Bạn có thể quan tâm:

• 6 dấu hiệu thiếu folate phổ biến mà bạn nên lưu ý
• 12 thực phẩm hỗ trợ duy trì sức khỏe xương trước quá trình lão hóa ngoài sữa
• 15 loại thực phẩm giúp giảm cortisol tự nhiên: Bí quyết ăn uống để bớt căng thẳng