Giấm táo từ lâu đã được ca ngợi như một “thần dược” dân gian, xuất hiện trong vô số bài thuốc truyền miệng – từ hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch cho đến trị vết bầm tím, giảm cháy nắng, sỏi thận hay thậm chí là phòng ngừa bệnh thoái hóa thần kinh. Chỉ cần tìm kiếm tên loại giấm này kèm theo bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, bạn gần như sẽ thấy những lời khẳng định đầy hứa hẹn. Tuy nhiên, giữa vô vàn lời truyền tụng, liệu giấm táo có thật sự tốt cho sức khỏe như lời đồn? Bài viết sau sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng giữa “giai thoại” và bằng chứng khoa học về loại nguyên liệu quen thuộc này.
Giấm táo không phải là “thần dược” nhưng cũng không phải thứ gì đó bạn cần phải dè chừng quá mức. Trên thực tế, đây là một loại thực phẩm lên men tự nhiên mà hầu hết mọi người đều có thể sử dụng một cách an toàn trong chế độ ăn uống hàng ngày.
Đặc biệt, giấm táo chưa tiệt trùng – loại có chứa “cái giấm” (mother) – mang lại nhiều lợi ích nhờ chứa men vi sinh, vi khuẩn có lợi và chất chống oxy hóa polyphenol. Những thành phần này được cho là có thể hỗ trợ sức khỏe đường ruột và tăng cường miễn dịch.
Liều lượng phổ biến được khuyến nghị là 1 thìa canh giấm pha loãng trong khoảng 230ml nước. Tuy nhiên, tác dụng có thể khác nhau tùy cơ địa từng người. Với những ai có vấn đề dạ dày như viêm loét, trào ngược axit hoặc viêm dạ dày, nồng độ axit trong giấm táo có thể gây khó chịu. Ngoài ra, nếu bạn đang dùng thuốc điều trị tiểu đường, thuốc làm thay đổi nồng độ kali, hoặc có vấn đề về thận, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng vì thận có thể gặp khó khăn trong việc xử lý lượng axit cao.
Cũng cần lưu ý rằng giấm có tính axit mạnh, nếu dùng thường xuyên và không pha loãng có thể ảnh hưởng đến men răng.
Giấm táo là một loại thực phẩm lên men tự nhiên mà hầu hết mọi người đều có thể sử dụng một cách an toàn trong chế độ ăn uống hàng ngày (Ảnh: Internet)
Một trong những lợi ích được biết đến nhiều nhất của giấm táo là khả năng kháng khuẩn. Nhờ tính axit tự nhiên, giấm táo có thể tiêu diệt vi khuẩn như E. coli – điều này khiến nó vừa là nguyên liệu cho món salad, vừa có thể dùng như chất rửa rau quả hiệu quả. Pha vài thìa giấm táo vào nước rửa rau có thể giúp loại bỏ vi khuẩn và kéo dài thời gian bảo quản rau trong tủ lạnh.
Dù vậy, các nghiên cứu hiện tại mới chỉ chứng minh hiệu quả kháng khuẩn “trong ống nghiệm”. Điều đó có nghĩa là khả năng giấm táo chống lại vi khuẩn trong cơ thể người vẫn cần được nghiên cứu thêm trước khi có thể khuyến nghị rộng rãi.
Một trong những lợi ích được biết đến nhiều nhất của giấm táo là khả năng kháng khuẩn (Ảnh: Internet)
Một lĩnh vực được nghiên cứu tương đối nhiều là khả năng hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu của giấm táo, đặc biệt là với người mắc tiểu đường tuýp 2.
Một nghiên cứu năm 2023 cho thấy những người tiêu thụ hai thìa giấm táo mỗi ngày có lượng đường trong máu, cholesterol và triglyceride giảm rõ rệt. Họ thậm chí còn giảm cân nhiều hơn so với nhóm đối chứng. Tổng hợp nhiều nghiên cứu nhỏ trước đó cũng ghi nhận hiệu quả tương tự.
Giấm táo dường như có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, giúp giải phóng glucose vào máu một cách ổn định hơn. Điều này đặc biệt hữu ích sau các bữa ăn giàu carbohydrate. Ngoài ra, có bằng chứng cho thấy nó giúp cơ thể sử dụng chất béo và glucose hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, không phải chuyên gia nào cũng bị thuyết phục. Tiến sĩ Dan Bessesen, giáo sư nội tiết tại Đại học Colorado, nhận xét rằng các nghiên cứu hiện có đều ngắn hạn. “Chúng ta cần các bằng chứng dài hạn để thấy được hiệu quả thực sự trong việc phòng bệnh tim hay kiểm soát tiểu đường” – ông nói. Theo ông, nếu so sánh với các loại thuốc điều trị tiểu đường hiện đại, giấm táo có thể hỗ trợ phần nào nhưng không phải là thuốc hay có thể thay thế thuốc.
Giấm táo được cho là có khả năng hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu nhưng chỉ có thể hỗ trợ phần nào chứ không phải là thuốc hay có thể thay thế thuốc (Ảnh: Internet)
Nhiều người tin rằng giấm táo giúp giảm cân và cải thiện tiêu hóa nhưng bằng chứng khoa học vẫn còn hạn chế. Chuyên gia dinh dưỡng Sammy Peterson cho biết giấm táo có thể giúp cải thiện hệ vi sinh vật đường ruột và làm chậm tiêu hóa, từ đó hỗ trợ cảm giác no. Tuy nhiên, phần lớn bằng chứng chỉ là “lời đồn”, chưa có nghiên cứu quy mô lớn xác nhận điều này.
Một nghiên cứu năm 2005 cho thấy những người uống giấm táo trước bữa ăn tiêu thụ ít hơn tới 275 calo mỗi ngày. Tuy nhiên, chưa rõ nguyên nhân cụ thể – có thể do giảm cảm giác đói hoặc vì giấm khiến người uống cảm thấy buồn nôn nhẹ.
Peterson nhấn mạnh rằng nếu mục tiêu là giảm cân, bạn nên ưu tiên chế độ ăn uống hợp lý, tập thể dục, kiểm soát căng thẳng và ngủ đủ giấc. “Giấm táo có thể giúp, nhưng không phải là chìa khóa vàng,” cô nói. Tiến sĩ Bessesen thì thẳng thắn hơn: “Bằng chứng cho thấy hiệu quả giảm cân của giấm táo còn khá yếu.”
Nhiều người tin rằng giấm táo giúp giảm cân và cải thiện tiêu hóa nhưng bằng chứng khoa học vẫn còn hạn chế (Ảnh: Internet)
Ngoài việc uống, giấm táo còn được nhiều người sử dụng để chăm sóc tóc và da đầu. Dù chưa có bằng chứng khoa học chắc chắn về hiệu quả của nó trên người, một số bác sĩ da liễu như Tiến sĩ Jeff Donovan (Canada) lại nhận thấy kết quả tích cực.
Donovan thường khuyên bệnh nhân bị gàu, viêm da tiết bã hoặc bệnh vẩy nến nhẹ dùng giấm táo pha loãng (1 phần giấm, 4 phần nước) để xịt lên da đầu. Giấm giúp làm sạch vảy gàu hiệu quả, và một số bệnh nhân thậm chí không còn cần dùng đến corticosteroid nữa. Tuy nhiên, ông khuyến cáo không nên lạm dụng vì có thể làm khô da đầu.
Mặc dù giấm táo có khả năng kháng khuẩn và kháng nấm trong môi trường phòng thí nghiệm nhưng các nghiên cứu trên người vẫn còn rất ít. “Tôi không dám khẳng định cơ chế hoạt động nhưng biết chắc là nó rẻ, an toàn và đôi khi hiệu quả,” Donovan chia sẻ. Phản hồi tệ nhất ông từng nhận được từ bệnh nhân là…không thấy có tác dụng gì.
Mặc dù giấm táo có khả năng kháng khuẩn và kháng nấm trong môi trường phòng thí nghiệm nhưng hiệu quả chăm sóc tóc và da đầu vẫn còn cần nghiên cứu thêm (Ảnh: Internet)
Giấm táo không phải là phép màu cho mọi vấn đề sức khỏe nhưng cũng không hề vô dụng. Nếu được sử dụng đúng cách, nó có thể hỗ trợ tiêu hóa, kiểm soát đường huyết, chăm sóc da đầu và tăng cường sức khỏe đường ruột – với điều kiện bạn không kỳ vọng quá mức và không xem nó như thuốc thay thế.
Giống như bất kỳ thực phẩm bổ sung nào, hãy lắng nghe cơ thể bạn, tham khảo ý kiến chuyên gia y tế và đừng quên rằng sức khỏe toàn diện đến từ nhiều yếu tố chứ không chỉ là một thìa giấm táo mỗi ngày.
Nguồn tham khảo/dịch: Is apple cider vinegar actually good for you? (Adrienne Matei) – The Guardian
Bạn có thể quan tâm:
Giấm táo có an toàn không?
Giấm táo không phải là “thần dược” nhưng cũng không phải thứ gì đó bạn cần phải dè chừng quá mức. Trên thực tế, đây là một loại thực phẩm lên men tự nhiên mà hầu hết mọi người đều có thể sử dụng một cách an toàn trong chế độ ăn uống hàng ngày.
Đặc biệt, giấm táo chưa tiệt trùng – loại có chứa “cái giấm” (mother) – mang lại nhiều lợi ích nhờ chứa men vi sinh, vi khuẩn có lợi và chất chống oxy hóa polyphenol. Những thành phần này được cho là có thể hỗ trợ sức khỏe đường ruột và tăng cường miễn dịch.
Liều lượng phổ biến được khuyến nghị là 1 thìa canh giấm pha loãng trong khoảng 230ml nước. Tuy nhiên, tác dụng có thể khác nhau tùy cơ địa từng người. Với những ai có vấn đề dạ dày như viêm loét, trào ngược axit hoặc viêm dạ dày, nồng độ axit trong giấm táo có thể gây khó chịu. Ngoài ra, nếu bạn đang dùng thuốc điều trị tiểu đường, thuốc làm thay đổi nồng độ kali, hoặc có vấn đề về thận, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng vì thận có thể gặp khó khăn trong việc xử lý lượng axit cao.
Cũng cần lưu ý rằng giấm có tính axit mạnh, nếu dùng thường xuyên và không pha loãng có thể ảnh hưởng đến men răng.
Giấm táo là một loại thực phẩm lên men tự nhiên mà hầu hết mọi người đều có thể sử dụng một cách an toàn trong chế độ ăn uống hàng ngày (Ảnh: Internet)
Một số lợi ích nổi bật của giấm táo – lời đồn hay sự thật?
Tác dụng kháng khuẩn
Một trong những lợi ích được biết đến nhiều nhất của giấm táo là khả năng kháng khuẩn. Nhờ tính axit tự nhiên, giấm táo có thể tiêu diệt vi khuẩn như E. coli – điều này khiến nó vừa là nguyên liệu cho món salad, vừa có thể dùng như chất rửa rau quả hiệu quả. Pha vài thìa giấm táo vào nước rửa rau có thể giúp loại bỏ vi khuẩn và kéo dài thời gian bảo quản rau trong tủ lạnh.
Dù vậy, các nghiên cứu hiện tại mới chỉ chứng minh hiệu quả kháng khuẩn “trong ống nghiệm”. Điều đó có nghĩa là khả năng giấm táo chống lại vi khuẩn trong cơ thể người vẫn cần được nghiên cứu thêm trước khi có thể khuyến nghị rộng rãi.
Một trong những lợi ích được biết đến nhiều nhất của giấm táo là khả năng kháng khuẩn (Ảnh: Internet)
Giấm táo giúp kiểm soát đường huyết
Một lĩnh vực được nghiên cứu tương đối nhiều là khả năng hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu của giấm táo, đặc biệt là với người mắc tiểu đường tuýp 2.
Một nghiên cứu năm 2023 cho thấy những người tiêu thụ hai thìa giấm táo mỗi ngày có lượng đường trong máu, cholesterol và triglyceride giảm rõ rệt. Họ thậm chí còn giảm cân nhiều hơn so với nhóm đối chứng. Tổng hợp nhiều nghiên cứu nhỏ trước đó cũng ghi nhận hiệu quả tương tự.
Giấm táo dường như có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, giúp giải phóng glucose vào máu một cách ổn định hơn. Điều này đặc biệt hữu ích sau các bữa ăn giàu carbohydrate. Ngoài ra, có bằng chứng cho thấy nó giúp cơ thể sử dụng chất béo và glucose hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, không phải chuyên gia nào cũng bị thuyết phục. Tiến sĩ Dan Bessesen, giáo sư nội tiết tại Đại học Colorado, nhận xét rằng các nghiên cứu hiện có đều ngắn hạn. “Chúng ta cần các bằng chứng dài hạn để thấy được hiệu quả thực sự trong việc phòng bệnh tim hay kiểm soát tiểu đường” – ông nói. Theo ông, nếu so sánh với các loại thuốc điều trị tiểu đường hiện đại, giấm táo có thể hỗ trợ phần nào nhưng không phải là thuốc hay có thể thay thế thuốc.
Giấm táo được cho là có khả năng hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu nhưng chỉ có thể hỗ trợ phần nào chứ không phải là thuốc hay có thể thay thế thuốc (Ảnh: Internet)
Giảm cân và hỗ trợ tiêu hóa
Nhiều người tin rằng giấm táo giúp giảm cân và cải thiện tiêu hóa nhưng bằng chứng khoa học vẫn còn hạn chế. Chuyên gia dinh dưỡng Sammy Peterson cho biết giấm táo có thể giúp cải thiện hệ vi sinh vật đường ruột và làm chậm tiêu hóa, từ đó hỗ trợ cảm giác no. Tuy nhiên, phần lớn bằng chứng chỉ là “lời đồn”, chưa có nghiên cứu quy mô lớn xác nhận điều này.
Một nghiên cứu năm 2005 cho thấy những người uống giấm táo trước bữa ăn tiêu thụ ít hơn tới 275 calo mỗi ngày. Tuy nhiên, chưa rõ nguyên nhân cụ thể – có thể do giảm cảm giác đói hoặc vì giấm khiến người uống cảm thấy buồn nôn nhẹ.
Peterson nhấn mạnh rằng nếu mục tiêu là giảm cân, bạn nên ưu tiên chế độ ăn uống hợp lý, tập thể dục, kiểm soát căng thẳng và ngủ đủ giấc. “Giấm táo có thể giúp, nhưng không phải là chìa khóa vàng,” cô nói. Tiến sĩ Bessesen thì thẳng thắn hơn: “Bằng chứng cho thấy hiệu quả giảm cân của giấm táo còn khá yếu.”
Nhiều người tin rằng giấm táo giúp giảm cân và cải thiện tiêu hóa nhưng bằng chứng khoa học vẫn còn hạn chế (Ảnh: Internet)
Dưỡng da và tóc
Ngoài việc uống, giấm táo còn được nhiều người sử dụng để chăm sóc tóc và da đầu. Dù chưa có bằng chứng khoa học chắc chắn về hiệu quả của nó trên người, một số bác sĩ da liễu như Tiến sĩ Jeff Donovan (Canada) lại nhận thấy kết quả tích cực.
Donovan thường khuyên bệnh nhân bị gàu, viêm da tiết bã hoặc bệnh vẩy nến nhẹ dùng giấm táo pha loãng (1 phần giấm, 4 phần nước) để xịt lên da đầu. Giấm giúp làm sạch vảy gàu hiệu quả, và một số bệnh nhân thậm chí không còn cần dùng đến corticosteroid nữa. Tuy nhiên, ông khuyến cáo không nên lạm dụng vì có thể làm khô da đầu.
Mặc dù giấm táo có khả năng kháng khuẩn và kháng nấm trong môi trường phòng thí nghiệm nhưng các nghiên cứu trên người vẫn còn rất ít. “Tôi không dám khẳng định cơ chế hoạt động nhưng biết chắc là nó rẻ, an toàn và đôi khi hiệu quả,” Donovan chia sẻ. Phản hồi tệ nhất ông từng nhận được từ bệnh nhân là…không thấy có tác dụng gì.
Mặc dù giấm táo có khả năng kháng khuẩn và kháng nấm trong môi trường phòng thí nghiệm nhưng hiệu quả chăm sóc tóc và da đầu vẫn còn cần nghiên cứu thêm (Ảnh: Internet)
Kết luận
Giấm táo không phải là phép màu cho mọi vấn đề sức khỏe nhưng cũng không hề vô dụng. Nếu được sử dụng đúng cách, nó có thể hỗ trợ tiêu hóa, kiểm soát đường huyết, chăm sóc da đầu và tăng cường sức khỏe đường ruột – với điều kiện bạn không kỳ vọng quá mức và không xem nó như thuốc thay thế.
Giống như bất kỳ thực phẩm bổ sung nào, hãy lắng nghe cơ thể bạn, tham khảo ý kiến chuyên gia y tế và đừng quên rằng sức khỏe toàn diện đến từ nhiều yếu tố chứ không chỉ là một thìa giấm táo mỗi ngày.
Nguồn tham khảo/dịch: Is apple cider vinegar actually good for you? (Adrienne Matei) – The Guardian
Bạn có thể quan tâm:
