Axit oleic là một loại axit béo không bão hòa đơn (monounsaturated fat), phổ biến trong nhiều thực phẩm như dầu ô liu, dầu hạt cải, dầu hướng dương, quả bơ và các loại hạt. Đây là axit béo omega-9 – nhóm chất béo cơ thể có thể tự tổng hợp, nên không được xếp vào loại “thiết yếu” như omega-3. Dù thường bị “lu mờ” trước omega-3, axit oleic lại có hàng loạt lợi ích sức khỏe như cải thiện sức khỏe tim mạch, giảm cholesterol xấu, hỗ trợ chống viêm, giảm mỡ bụng và có tiềm năng ngăn ngừa một số loại ung thư, đặc biệt là ung thư vú.
Axit oleic đã được chứng minh có khả năng giảm nguy cơ bệnh tim mạch vành (CHD) bằng cách hạ nồng độ cholesterol LDL – thường gọi là “cholesterol xấu”.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị nên thay thế chất béo bão hòa (như bơ, mỡ động vật) bằng các loại dầu chứa ít nhất 70% axit oleic (ví dụ: dầu ô liu, dầu hạt cải, dầu hướng dương) và tiêu thụ khoảng 1,5 thìa canh dầu giàu axit oleic mỗi ngày để tối ưu lợi ích tim mạch.
Một nghiên cứu cho thấy, việc thay thế dầu thực vật hydro hóa một phần (nguồn chất béo chuyển hóa) bằng dầu giàu axit oleic có thể giảm nguy cơ bệnh tim tới 19%. Những dữ liệu khác cũng ghi nhận mức giảm các biến cố tim mạch từ 16 – 35% khi loại bỏ chất béo chuyển hóa và bổ sung axit oleic.
Ngoài ra, trong một thử nghiệm kéo dài 6 tuần trên người béo phì có nguy cơ tim mạch cao, dầu hạt cải giàu axit oleic giúp giảm tổng cholesterol 3,4% và giảm LDL 5,6% so với nhóm ăn chất béo bão hòa.
Axit oleic đã được chứng minh có lợi cho tim mạch nhờ khả năng hạ nồng độ cholesterol LDL (Ảnh: Internet)
Mỡ bụng là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh mạn tính. Một số nghiên cứu ban đầu chỉ ra rằng chế độ ăn giàu axit oleic có thể giúp giảm nhẹ mỡ bụng ở người béo phì chỉ sau 4 tuần.
Dù kết quả còn hạn chế và cần nghiên cứu sâu hơn, đây vẫn là tín hiệu tích cực cho những ai muốn cải thiện vóc dáng và sức khỏe chuyển hóa.
Chế độ ăn giàu axit oleic được cho là có thể giúp giảm nhẹ mỡ bụng ở người béo phì (Ảnh: Internet)
Axit oleic cùng các axit béo omega-9 khác có khả năng điều hòa phản ứng viêm trong cơ thể.
Các nghiên cứu ghi nhận axit oleic có thể giúp:
Axit oleic có khả năng điều hòa phản ứng viêm trong cơ thể và hỗ trợ tái tạo mô (Ảnh: Internet)
Một số nghiên cứu cho thấy axit oleic có thể ức chế sự phát triển và di căn của tế bào ung thư. Cơ chế này liên quan đến việc kích hoạt apoptosis (chết tế bào có kiểm soát) – quá trình ngăn chặn sự phát triển của khối u.
Đặc biệt, việc tiêu thụ đủ omega-9, bao gồm axit oleic, có thể giúp giảm nguy cơ ung thư vú. Tuy nhiên, giới khoa học vẫn cần thêm bằng chứng để khẳng định vai trò của axit oleic trong điều trị và phòng ngừa ung thư.
Một số nghiên cứu cho thấy axit oleic có thể ức chế sự phát triển và di căn của tế bào ung thư (Ảnh: Internet)
Axit oleic nên được bổ sung qua nguồn thực phẩm tự nhiên thay vì viên uống. Bạn có thể dễ dàng bổ sung axit oleic qua các thực phẩm như dầu ô liu, dầu hạt cải, dầu cây rum, dầu hướng dương, đậu phộng, hạnh nhân, bơ đậu phộng, bơ hạnh nhân, quả bơ, hạt hướng dương,… Dù chưa có khuyến nghị RDA (lượng khuyến nghị hằng ngày), bạn có thể:
Điều quan trọng là kiểm soát khẩu phần – vì dù là chất béo tốt, axit oleic vẫn cung cấp nhiều calo.
Bạn có thể dễ dàng bổ sung axit oleic qua các thực phẩm như dầu ô liu, dầu hạt cải, dầu cây rum, dầu hướng dương, đậu phộng, hạnh nhân, bơ đậu phộng, bơ hạnh nhân, quả bơ, hạt hướng dương,…
Axit oleic có trong thực phẩm tự nhiên an toàn cho hầu hết mọi người khi tiêu thụ điều độ.
Lưu ý: 1 thìa canh dầu ô liu chứa hơn 100 calo. Khi nấu ăn, nên đo lượng dầu bằng muỗng để tránh “vô tình” ăn quá nhiều.
Tiêu thụ quá nhiều axit oleic có thể dẫn đến:
Bạn có thể quan tâm:
Một số lợi ích nổi bật của axit oleic đối với sức khỏe
Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Axit oleic đã được chứng minh có khả năng giảm nguy cơ bệnh tim mạch vành (CHD) bằng cách hạ nồng độ cholesterol LDL – thường gọi là “cholesterol xấu”.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị nên thay thế chất béo bão hòa (như bơ, mỡ động vật) bằng các loại dầu chứa ít nhất 70% axit oleic (ví dụ: dầu ô liu, dầu hạt cải, dầu hướng dương) và tiêu thụ khoảng 1,5 thìa canh dầu giàu axit oleic mỗi ngày để tối ưu lợi ích tim mạch.
Một nghiên cứu cho thấy, việc thay thế dầu thực vật hydro hóa một phần (nguồn chất béo chuyển hóa) bằng dầu giàu axit oleic có thể giảm nguy cơ bệnh tim tới 19%. Những dữ liệu khác cũng ghi nhận mức giảm các biến cố tim mạch từ 16 – 35% khi loại bỏ chất béo chuyển hóa và bổ sung axit oleic.
Ngoài ra, trong một thử nghiệm kéo dài 6 tuần trên người béo phì có nguy cơ tim mạch cao, dầu hạt cải giàu axit oleic giúp giảm tổng cholesterol 3,4% và giảm LDL 5,6% so với nhóm ăn chất béo bão hòa.
Axit oleic đã được chứng minh có lợi cho tim mạch nhờ khả năng hạ nồng độ cholesterol LDL (Ảnh: Internet)
Hỗ trợ giảm mỡ bụng
Mỡ bụng là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh mạn tính. Một số nghiên cứu ban đầu chỉ ra rằng chế độ ăn giàu axit oleic có thể giúp giảm nhẹ mỡ bụng ở người béo phì chỉ sau 4 tuần.
Dù kết quả còn hạn chế và cần nghiên cứu sâu hơn, đây vẫn là tín hiệu tích cực cho những ai muốn cải thiện vóc dáng và sức khỏe chuyển hóa.
Chế độ ăn giàu axit oleic được cho là có thể giúp giảm nhẹ mỡ bụng ở người béo phì (Ảnh: Internet)
Giảm viêm và hỗ trợ tái tạo mô
Axit oleic cùng các axit béo omega-9 khác có khả năng điều hòa phản ứng viêm trong cơ thể.
Các nghiên cứu ghi nhận axit oleic có thể giúp:
- Giúp giảm viêm da, thúc đẩy lành vết thương và tái tạo tế bào.
- Hỗ trợ giảm viêm mắt, ngăn ngừa hội chứng khô mắt.
- Giảm tình trạng viêm liên quan đến các bệnh béo phì, tiểu đường, bệnh gút, viêm khớp và gan nhiễm mỡ.
Axit oleic có khả năng điều hòa phản ứng viêm trong cơ thể và hỗ trợ tái tạo mô (Ảnh: Internet)
Tiềm năng chống ung thư
Một số nghiên cứu cho thấy axit oleic có thể ức chế sự phát triển và di căn của tế bào ung thư. Cơ chế này liên quan đến việc kích hoạt apoptosis (chết tế bào có kiểm soát) – quá trình ngăn chặn sự phát triển của khối u.
Đặc biệt, việc tiêu thụ đủ omega-9, bao gồm axit oleic, có thể giúp giảm nguy cơ ung thư vú. Tuy nhiên, giới khoa học vẫn cần thêm bằng chứng để khẳng định vai trò của axit oleic trong điều trị và phòng ngừa ung thư.
Một số nghiên cứu cho thấy axit oleic có thể ức chế sự phát triển và di căn của tế bào ung thư (Ảnh: Internet)
Cách bổ sung axit oleic hiệu quả
Axit oleic nên được bổ sung qua nguồn thực phẩm tự nhiên thay vì viên uống. Bạn có thể dễ dàng bổ sung axit oleic qua các thực phẩm như dầu ô liu, dầu hạt cải, dầu cây rum, dầu hướng dương, đậu phộng, hạnh nhân, bơ đậu phộng, bơ hạnh nhân, quả bơ, hạt hướng dương,… Dù chưa có khuyến nghị RDA (lượng khuyến nghị hằng ngày), bạn có thể:
- Thay bơ và mỡ động vật bằng dầu ô liu, dầu hạt cải hoặc dầu hướng dương.
- Duy trì 1,5 thìa canh dầu giàu axit oleic/ngày.
- Kết hợp thực phẩm giàu axit oleic vào các bữa ăn chính hoặc bữa nhẹ, ví dụ: salad dầu ô liu, bánh mì nguyên cám phết bơ hạnh nhân hoặc thêm quả bơ vào sinh tố.
Điều quan trọng là kiểm soát khẩu phần – vì dù là chất béo tốt, axit oleic vẫn cung cấp nhiều calo.
Bạn có thể dễ dàng bổ sung axit oleic qua các thực phẩm như dầu ô liu, dầu hạt cải, dầu cây rum, dầu hướng dương, đậu phộng, hạnh nhân, bơ đậu phộng, bơ hạnh nhân, quả bơ, hạt hướng dương,…
Độ an toàn và liều dùng
Axit oleic có trong thực phẩm tự nhiên an toàn cho hầu hết mọi người khi tiêu thụ điều độ.
- Tỷ lệ chất béo khuyến nghị: 20 – 35% tổng calo hằng ngày.
- Vì dầu giàu axit oleic là nguồn chất béo tốt, bạn có thể để chúng chiếm phần lớn lượng chất béo ăn vào.
Lưu ý: 1 thìa canh dầu ô liu chứa hơn 100 calo. Khi nấu ăn, nên đo lượng dầu bằng muỗng để tránh “vô tình” ăn quá nhiều.
Tác dụng phụ tiềm ẩn
Tiêu thụ quá nhiều axit oleic có thể dẫn đến:
- Tăng cân: vì đây là nguồn calo cao.
- Khó tiêu hóa: một số người có thể bị tiêu chảy, đau bụng hoặc ợ nóng.
- Mất cân đối dinh dưỡng: nếu ăn quá nhiều chất béo, bạn có thể vô tình giảm lượng carbohydrate và protein cần thiết.
Bạn có thể quan tâm:
